Wstrząs anafilaktyczny

Reakcje alergiczne są dokuczliwe, ale z reguły nie stanowią zagrożenia dla życia. Zdarza się jednak, że reakcja – najczęściej na użądlenie owadów, ale także po zażyciu leku czy zjedzeniu niedozwolonego pokarmu - jest tak silna, gwałtowna i postępująca, że pojawia się ryzyko śmierci.

Wstrząs anafilaktyczny, bo o nim mowa, to ostro przebiegające zaburzenia, wywołane reakcją na alergen już wcześniej wywołujący reakcję alergiczną.

Objawy wstrząsu anafilaktycznego

Silna reakcja alergiczna może obejmować wyłącznie skórę, układ oddechowy, układ sercowo-naczyniowy, przewód pokarmowy lub cały organizm. Stan pacjenta szybko się pogarsza.

Objawy anafilaksji obejmują:

• Objawy skórne: wysypka, zaczerwienienie, obrzęk, świąd.
• Układ oddechowy: obrzęk jamy ustnej, kłopoty z oddychaniem i mówieniem, szybko narastająca duszność, ucisk w gardle.
• Układ pokarmowy: nudności, wymioty, bóle brzucha.
• Układ sercowo-naczyniowego szybkie bicie serca, utrata przytomności, osłabienie, zawroty głowy, spadek ciśnienia krwi, zaburzenie akcji serca, drgawki.

Co wywołuje najsilniejsze reakcje alergiczne?

Najczęściej  skrajnie silne reakcje alergiczne wywołują:

• pokarmy - orzechy, groch, soja, fasola, ryby, skorupiaki, mleko krowie i jaja kurze,
• leki - antybiotyki (penicylina, cefalosporyny, tetracyklina, chloramfenikol, sulfonamidy), chemioterapeutyki, a także kwas acetylosalicylowy, niesteroidowe leki przeciwzapalne, insulina, heparyna, leki miejscowo znieczulające,
• jad owadów – najczęściej pszczół i os.

Objawy anafilaksji pojawiają się najczęściej do 30 minut po kontakcie z antygenem,  niekiedy jednak mogą wystąpić nawet z co najmniej godzinnym opóźnieniem.

Anafilaksja. Co zrobić w przypadku wystąpienia wstrząsu? 

Anafilaksja wymaga natychmiastowej reakcji, ponieważ stan pacjenta pogarsza się bardzo szybko. Nieudzielenie na czas pomocy medycznej może doprowadzić do zgonu. Co robić?

• Zadzwonń pod numer alarmowy,
• Sprawdź oddech i puls. Jeśli trzeba rozpocznij masaż serca i sztuczne oddychanie.
• Podaj leki przeciwhistaminowe, a jeśli możesz zastrzyk z adrenaliną
• Jeśli doszło do użądlenia przez osę czy pszczołę, szybko usuń żądło ze skóry. Natychmiast wezwij karetkę pogotowia. Dziecko połóż z uniesionymi nogami, a miejsce użądlenia obłóż lodem i - jeśli tylko można – załóż nad nim opaskę uciskową.
• Alergicy na jad owadów i rodzice małych alergików, którzy silnie reagują, powinni mieć przy sobie lek przeciwhistaminowy lub autostrzykawkę z adrenaliną. Jeśli masz któryś z nich, w wypadku wystąpienia wstrząsu – natychmiast podaj. Pamiętaj, by nie dawać dziecku leków innych niż te, które przepisał mu lekarza.

Pamiętaj - jeśli twoje dziecko jest alergikiem, powinny o tym wiedzieć wszystkie osoby, które się nim opiekują – członkowie rodziny, ale opiekunki w przedszkolu, szkole czy na koloniach.

Po ustaleniu przyczyny wstrząsu należy zapobiegać reakcjom alergicznym poprzez unikanie alergenów.
mzb