Co warto wiedzieć o pępku?

Pępek u noworodka budzi wśród rodziców wiele obaw. Mama czy tata boją się, że dotykanie kikuta sprawi dziecku ból. Nie ma takiej możliwości - pępek nie może boleć, chyba że pojawi się w jego obrębie stan zapalny. Jak dbać o pępek, jak go pielęgnować, by proces gojenia przebiegał sprawnie i szybko, a pępek nie sprawiał żadnych nieprzyjemnych niespodzianek? To proste.

Pępek - co to takiego?

Pępek jest pamiątką z życia płodowego, pozostałością po pępowinie, która w ciąży jest łącznikiem pomiędzy dzieckiem a łożyskiem. To dzięki niej maluch ma zapewniony dopływ tlenu i składników odżywczych. Tą samą drogą usuwane są zbędne produkty przemiany materii. Po porodzie, kiedy maluch wydostaje się na świat, pępowina zostaje przecięta i opatrzona jałowym opatrunkiem i zaciskiem, który zdejmuje się przed wyjściem ze szpitala. Powstaje tzw. kikut pępowinowy.

Jak wygląda kikut pępowinowy?

Po porodzie i przecięciu pępowiny kikut pępowiny jest wilgotny, niebiesko-biały. Z czasem zmienia kolor na czarny, w międzyczasie obkurcza się też i wysusza. Proces gojenia zazwyczaj trwa około 2 tygodni, chociaż zdarzają się i takie sytuacje, kiedy czas mumifikacji i odpadnięcie kikuta znacznie się wydłuża. W wyniku mumifikacji kikuta pępowinowego i wygojenia ranki po jego odpadnięciu tworzy się pępek.

Jak dbać o pępek noworodka?

Pępek noworodka goi się samoistnie, ale bardzo ważne jest, by był czysty i suchy. Kikut jest podatny na zakażenia, dlatego wymaga odpowiedniej pielęgnacji i higieny, a także obserwacji gojącego się miejsca. Czy wiesz, że pępek to jedno z najbardziej podatnych na infekcje miejsc na ciele maluszka?

Do niedawna zalecano, by kikut przemywać spirytusem czy gencjaną. Dziś stosuje się suchą pielęgnację. Co to znaczy? Właściwa pielęgnacja pępka obejmuje oczyszczanie go gazikiem i dokładne osuszanie.

Raz na dobę trzeba oczyścić pępek zwilżonym gazikiem lub patyczkiem higienicznym. Należy go dokładnie osuszyć. To bardzo wazne, by miejsce to było suche i czyste. Należy uważać, aby nie podrażnić miejsca gojenia. Warto używac gazików bezpyłowych.

 Suchej pielęgnacja polega na częstym wietrzeniu i ograniczeniu moczenia kikuta, aż do jego samoczynnego odklejenia.

Nie mniej ważny jest dostęp powietrza - nie zakleja się pępka i nie przykrywa opatrunkiem. Trzeba uważać, by brzeg pieluszki ani nie uwierał czy obcierał, ale i by nie ograniczał dostępu powietrza do kikuta.

Pępek może być delikatnie umyty czy zamoczony w czasie kąpieli. Wielu specjalistow jest zdania, że pępek noworodka można nie tylko zmoczyć, ale i przemywać jak inne części ciała. Najważniejsze jest, by poźniej go dobrze osuszyć i wyczyścić.

Pępek i jego okolice trzeba oczyszczać aż do czasu całkowitego zagojenia się miejsca, a każdy zabieg przy pępku wykonywać po uprzednim umyciu rąk.

Jak się pchodzić z pępekiem warto zapytac położną podczas wizyty patronażowej. Krótki instruktaż powinien uspokoić rodziców, którzy z pielęgnacja pępka mają problem.

Przemywanie kikuta pępowinowego alkoholem nie jest rekomendowane przez specjalistów. Nie pomaga on bowiem w szybszym gojeniu się pępka, a może go wręcz przedłużać. Dodatkowo podrażnia delikatną skórę noworodka. Z kolei inne specyfiki, takie jak gencjana czy kremy mogą utrudniać gojenie się rany.  Także nie są wskazane.

Podczas gojenia się pępka, kiedy kikut będzie się oddzielał, można zaobserwować niewielką ilość krwi. Nie jest to sytuacja niepokojąca.

Pępek noworodka - co powinno niepokoić?

Pępek noworodka goi się samoistnie, a wychodzący z niego kikut pępowiny odpada do dwóch tygodni. Niepokoić i tym samym wymagać konsultacji lekarskiej będzie każde przedłużające się w czasie gojenie kikuta, a także:

• sączenie się treści surowiczo-krwistej o zgniławym zapachu,
• rozmiękanie kikuta,
• obrzmienie pierścienia,
• podwyższenie temperatury ciała wydęcie pierścienia wokół kikuta,
• niepokój dziecka.

Należy mieć na uwadze, że zakażony bakteriami kikut może być źródłem zakażenia ogólnego.