Objawy odwodnienia u dziecka

Odwodnienie dziecka, choć nie brzmi groźnie, realnie zagraża jego zdrowiu i życiu. Czy wiesz, jakie są przyczyny odwodnienia, jak rozpoznać objawy i co robić, by pomóc maluchowi? Przeczytaj koniecznie - to bardzo ważne.

Co to jest odwodnienie?

Odwodnienie organizmu to nadmierna utrata wody i elektrolitów (soli mineralnych), co może stać się przyczyną zaburzenia pracy organów wewnętrznych, a nawet śmierci. To stan, w którym zawartość wody w organizmie spada poniżej wartości niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania narządów.

Naukowo mówimy, że odwodnienie to utrata co najmniej 2% ciężaru ciała wody.

Stopnie odwodnienia

Wyróżnia się trzy stopnie odwodnienia: lekkie, umiarkowane i ciężkie. Początkowa faza odwodnienia przebiega bez wyraźnych objawów.

Odwodnienie lekkie - objawia się ze wzmożonym pragnieniem i suchością śluzówek jamy ustnej.Następuje 5, 10 i 15% ubytek masy ciała u noworodków i niemowląt oraz 3, 6 i 9% u dzieci starszych i dorosłych.Wzmożone pragnieniem, suchość śluzówek jamy ustnej.

Odwodnienie umiarkowane - prócz spadku masy ciała i suchości śluzuwek pojawia się dodatkowo dodatkowo przyspieszona akcja serca, osłabienie, wydłużony nawrót kapilarny¹.

Odwodnienie ciężkie - następuje spadek ciśnienia tętniczego krwi, stan dziecka okresla się jako bardzo ciężki, następuje bezpośrednie zagrożenie dla życia dziecka.

Jakie są przyczyny odwodnienia organizmu?

Wodę tracimy na co dzień, w sposób fizjologiczny, wraz z moczem, potem i podczas oddychania. Proces ten przyspiesza w czasie gorączki,wysiłku fizycznego, a także wtedy, gdy dlugo nie dostarczamy organizmowi wystarczającej ilości płynów.

Na odwodnienie organizmu mogą wpłynąc takie czynniki, jak biegunki i wymioty zwiazane z zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi oraz wysoka gorączka. Najcięższe zakażenia powodowane są zazwyczaj przez Salmonella, Escherichia coli, Campylobacter lub Clostridium. Problemem sa także infekcje pasożytnicze, takie jak giardioza oraz schorzenia, takie, jak mukowiscydoza i zespół złego wchłaniania

Z reguły infekcje jelit powodowane są przez rotawirusy, norowirusy i adenowirusy. Czasem zdarza się tak, że ból gardła powoduje, że dziecko nie chce przyjmować płynów oraz pokarmów, co także ma wpływ na niebezpieczne zmniejszenie sie ilości wody w organizmie.

Ponadto, odwodnienie może wystąpić z powodu nadmiernego pocenia się podczas upałów, a także z powodu nadmiernego wydalania z moczem w przypadku nierozpoznanej lub niewyrównanej cukrzycy.

Odwodnienie jest niebezpieczne szczególnie dla niemowląt, małych dzieci oraz osób starszych.

Jakie są objawy odwodnienia u dziecka?

U noworodków i niemowląt pierwszym objawem odwodnienia jest zapadające się ciemiączko!

Inne objawy to:

• dziecko staje się senne bądź rozdrażnione,
• płacze bez łez,
• ma skąpomocz (rzadkie i skąpe oddawanie moczu, mocz ma ciemną barwę),
• ma suchy język,
• odczuwa wzmożone pragnienie,
• ma zapadnięte gałki oczne,
• jest senne bądź rozdrażnione,
• pojawiają się zmiany na skórze, jej suchość i wiotkość powłok,
• dziecko jest słabe, przelewa się przez ręce bądź traci przytomność.

W przypadku niemowląt i małych dzieci objawy odwodnienia mogą nie być jednoznaczne, a stopień odwodnienia ocenia się w procentach zmniejszenia masy ciała.

Inne objawy odwodnienia, związane są z niedoborami elektrolitów, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Konsekwencje to:

• omdlenia,
• drżenie mięśni,
• zaburzenia rytmu serca,
• obrzęki,
• wzrost ciśnienia tętniczego.

Odwodnienie. Co robić?

Nieleczone odwodnienie prowadzi do poważnego zaburzenia funkcji organizmu, a nawet do śmierci. Dlatego należy jak najszybiej zapobiegać dalszej utracie wody z organizmu i uzupełniać jej niedobór. Jeśli u dziecka obserwujesz objawy świadczące o odwodnieniu, nie zwlekaj – natychmiast zgłoś się na Izbę Przyjęć do najbliższego szpitala lub skontaktuj się z pediatrą. Jeśli stan dziecka okaże się poważny, konieczny będzie pobyt w szpitalu.

Jak uzupełniać utratę wody i elektrolitów w domu?

• Podawaj dziecku płyny, najlepiej wodę niegazowaną.
• Na zalecenie lekarza można podać płyn nawadniający, który uzupełni poziom składników mineralnych utraconych razem z wodą.

W zapobieganiu i leczeniu odwodnienia nie należy stosować takich napojów jak: soki owocowe, napoje gazowane, rosół.

Jeśli przyczyną odwodnienia jest biegunka

Biegunka to przypadłość, której nie wolno bagatelizować. Zwłaszcza w przypadku dzieci niezwykle ważne jest poważne jej traktowanie - i trzymanie ręki na pulsie. U nich bowiem bardzo szybko (kilka godzin!) może dojść do odwodnienia, co może prowadzić nawet do śmierci. Im dziecko młodsze, tym zagrożenie jest większe. Kiedy maluch traci wodę i elektrolity, może dojść do niedokrwienia wątroby, mózgu, nerek. Przeczytaj więcej o biegunce u dziecka.

Jeśli u swojego dziecka obserwujesz objawy, świadczące o odwodnieniu, nie zwlekaj – natychmiast zgłoś się na Izbę Przyjęć do najbliższego szpitala lub skontaktuj się z pediatrą. Być może dziecko będzie wymagało hospitalizacji i podania kroplówki, celem nawodnienia dożylnego.