ABC funduszy inwestycyjnych

Pieniądze muszą na siebie pracować – trzymane w skarpecie tylko tracą (inflacja jednak nie jest zerowa). Zawsze możemy je oczywiście umieścić na bankowej lokacie i liczyć zyski z odsetek, ale czasami mamy ochotę na coś większego.

Jeżeli mamy środki finansowe, które mogą lub muszą być zamrożone przez dłuższy czas, warto pomyśleć o alternatywnych sposobach inwestowania, pozwalających na uzyskanie wyższych zysków. Jak zrobić to bezpiecznie, dobrze i mądrze, aby nie tylko nie stracić, ale zarobić jak najwięcej? Jeśli nie jesteśmy dobrymi znawcami rynków finansowych i giełdy – lepiej nie próbujmy tego samodzielnie, zwróćmy się do fachowców.

Ostatnio coraz popularniejszym sposobem na długofalowe oszczędzanie są różnego rodzaju fundusze inwestycyjne. Wpłacamy pieniądze, a zarządzający danym funduszem (głównie banki i biura maklerskie) dbają o to, aby je rozmnożyć. Do nas należy tylko wybór takiego funduszu, który najlepiej będzie spełniał nasze potrzeby. Możliwości jest wiele. Główny podział funduszy inwestycyjnych to fundusze zamknięte i otwarte.

FIZ czyli Fundusze Inwestycyjne Zamknięte. Podstawą ich działania jest stała liczba jednostek udziałowych i określony czas ich funkcjonowania. W praktyce oznacza to, że do danego funduszu nie da się przystąpić w dowolnej chwili. Zapisy na zakupienie udziałów są ogłaszane w konkretnym terminie i tylko wówczas możemy je nabyć. Czas trwania inwestycji jest również ustalony, pozbycie się udziałów w jej trakcie jest bardzo utrudnione i wiąże się z najczęściej z dodatkowymi kosztami. Są one po prostu obliczone na osiągnięcie zysku w dłuższym czasie i wcześniejsze wycofywanie się udziałowców może niekorzystnie wpłynąć na całość inwestycji.

FIO to dla odmiany Fundusze Inwestycyjne Otwarte. Przystąpić do nich możemy w każdym momencie, liczba jednostek udziałowych jest tu zmienna. Termin wykupu również nie jest ściśle określony – można je zawsze spieniężyć. Są zdecydowanie bardziej elastyczne niż FIZ, ale wiąże się to z potencjalnie niższym zyskiem osiąganym z każdej jednostki.

Zarówno otwarte jak i zamknięte fundusze mogą mieć różną strukturę związaną z produktami, w jakie inwestują. Ten podział jest bardzo ważny, gdyż związany jest z poziomem ryzyka, a wyboru subfunduszu dokonujemy sami.    

Rozróżniamy tu przede wszystkim 3 grupy struktury inwestowania:

Fundusze akcji – kapitał jest inwestowany głównie na rynku akcji. Jest to najbardziej ryzykowny sposób inwestowania, gdyż ceny akcji na giełdzie są mało stabilne i mogą ulegać różnym wahaniom. Jednocześnie jednak – to właśnie w tym funduszu można osiągnąć najwyższe zyski. Zalecany jest przede wszystkim dla inwestycji długoterminowych, pozwalających na zrównoważenie ewentualnych spadków na giełdzie. Wymaga też raczej silnych nerwów i niewpadania w panikę na widok malejącej wartości jednostek udziałowych funduszu. Wycofywanie kapitału w takiej chwili może tylko pogorszyć sytuację, trzeba to przeczekać. Tym bardziej, że w momencie koniunktury – zyski mogą być całkiem pokaźne.

Fundusze zrównoważone – tylko w połowie inwestują w akcje. Druga połowa przeznaczona jest na zakup obligacji i pewnych papierów dłużnych. Oznacza to, że wahaniom podlega tylko część włożonych środków. Zyski wprawdzie są tu dużo mniejsze, ale ewentualne ryzyko straty zrównoważone jest stałym oprocentowaniem obligacji. Fundusze zrównoważone przeznaczone są głównie do inwestycji średnioterminowych, pozwalających na osiągnięcie optymalnego zysku.

Fundusze Obligacji - traktowane są jako najbezpieczniejsze formy inwestowania. Główne zyski osiągają z oprocentowania obligacji państwowych, tylko bardzo niewielka część jest inwestowana w akcje. Wprawdzie oprocentowanie jest tu stałe i raczej niezbyt porywające swoją wysokością, ale za to – pewne i odporne na wszelkie zmiany koniunktury. Adresowane są głównie do inwestycji krótkoterminowych.

Wymienione tu fundusze inwestycyjne działają i inwestują głównie na rynku krajowym. Niektóre z nich mają swoje specjalizacje – np. rynek nieruchomości. Są też takie, które inwestują w Europie czy na rynkach światowych, ale stanowią raczej niszowy produkt i nie są nastawione na klienta masowego.

Warto też zwrócić uwagę, że wymienione tu fundusze inwestycyjne to także Otwarte Fundusze Emerytalne czy Indywidualne Konta Emerytalne. Też inwestują nasz kapitał, akurat ten przeznaczony na nasze emerytury. Może tak zupełnie przy okazji warto się zainteresować  – jaki rodzaj subfunduszu wybraliśmy? Pewnie raczej przypadkowo niż w przemyślany sposób. W zależności od ilości lat jakie pozostały nam do emerytury – może opłacalna byłaby zmiana?

Marzanna Szulta