Mama i jej prawa - na etacie i umowach „śmieciowych”

Przywileje, jakie przysługują pracującej młodej mamie, wynikają z umowy, na podstawie której jest zatrudniona.

Umowa zlecenie i umowa o dzieło

zwane „umowami śmieciowymi”, od umowy o pracę różnią się tym, że są umowami opartymi na Kodeksie Cywilnym - nie mają do nich zastosowania regulacje zawarte w Kodeksie Pracy. Dlatego też młodej mamie wykonującej swoje zadania na podstawie jednej z tych dwóch umów nie przysługują uprawnienia zastrzeżone dla pracowników, szczególnie te związane z rodzicielstwem (w świetle przepisów prawa praca taka mama nie jest pracownikiem).

Umowa o dzieło, umowa zlecenie - co powinna wiedzieć młoda mama?

·    nie podlega ochronie przed rozwiązaniem umowy w przypadku ciąży – umowa może zostać rozwiązana w każdym momencie;

·    nie może wystąpić o udzielenie urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego ani wychowawczego;

·    wykonując umowę zlecenie podlega dobrowolnemu ubezpieczenie chorobowemu – ale tylko na swój wniosek. W takim przypadku – warunkiem otrzymania zasiłku macierzyńskiego jest urodzenie dziecka w czasie podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu. Jeżeli nie złoży takiego wniosku, nie nabędzie uprawnień do zasiłku. Nie nabędzie również prawa do zasiłku jeżeli poród nastąpi po rozwiązaniu takiej umowy, w momencie kiedy przestaje być objęta ubezpieczeniem.

Umowa o pracę a przyszła młoda mama

Jest najkorzystniejszą formą zatrudnienia dla przyszłej mamy uregulowaną przepisami Kodeksu pracy. Wszelkie przywileje wynikające z Kodeksu pracy przysługują wyłącznie pracownicom zatrudnionym  na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę.

·    już od chwili powiadomienia pracodawcy o fakcie ciąży jest objęta ochroną przed ewentualnym zwolnieniem. Umowa o pracę na czas określony, na czas wykonywania określonej pracy bądź na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega w świetle prawa przedłużeniu do dnia porodu;

·    nie można jej zatrudniać w godzinach nadliczbowych, porze nocnej oraz bez jej zgody delegować poza miejsce pracy;

·    ma zakaz wykonywania określonych prac;

·    podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu więc za czas niezdolności do pracy związanej z przebiegiem ciąży, przysługuje zasiłek  chorobowy w wysokości 100% , przez okres nie dłuższy niż 270 dni; również za czas urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński;

·    ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem , nie dłużej jednak  niż do ukończenia przez dziecko 5 lat;

·    przysługują jej przerwy na karmienie malucha (dwie półgodzinne), gdy jest zatrudniona na czas dłuższy niż 4 godziny dziennie;

·    w ciągu roku kalendarzowego przysługuje zwolnienie od pracy w celu sprawowania opieki nad dzieckiem ( do ukończenia przez dziecko 14 lat) na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

stan na 01.2014