Bez względu na fakt, w którym tygodniu ciąży doszło do śmierci dziecka, szpital jest bezwzględnie zobowiązany wydać pisemne zgłoszenie urodzenia (niezbędne do sporządzenia aktu urodzenia, w tym wypadku z adnotacją „urodzenie martwe”) a na życzenie osób uprawnionych również zwłoki oraz kartę zgonu (dokument niezbędny do pogrzebu). Z odrębnych przepisów wynikają uprawnienia do otrzymania zasiłku pogrzebowego i korzystania z urlopu macierzyńskiego. Przesłanką formalnoprawną umożliwiającą korzystanie z tych uprawnień jest posiadanie aktu urodzenia dziecka, który w przypadku urodzenia martwego stanowi jednocześnie akt zgonu.
Szpital ma obowiązek w ciągu 3 dni od tragicznego wydarzenia wystawić zgłoszenie urodzenia dziecka każdemu dziecku – niezależnie od tego czy ciąża trwała 7 czy 27 tygodni. Jeśli personel medyczny twierdzi, że nie może wystawić zgłoszenia urodzenia dziecka, ponieważ nie można określić płci płodu– powiedz, że mają obowiązek wpisać płeć domyślną, według intencji matki.
Niestety większość szpitali unika obowiązku wystawiania zgłoszenia urodzenia dziecka, dlatego najlepiej jeśli na obchodzie lekarskim spytasz lekarza przy świadkach kiedy dostaniesz dokument, ew. czy przekażą ją sami do odpowiedniego Urzędu Stanu Cywilnego.
Po ww. ustaleniach zgłoś się (bądź ojciec dziecka) do USC odpowiedniego dla szpitala – tam zarejestrujesz dziecko, otrzymasz metrykę oraz akt zgonu, który pozwoli Ci na pochówek i ubieganie się z ZUS zwrotu kosztów pogrzebu. Niezależnie od tego czy zdecydowałaś się na pogrzeb czy nie, potrzebujesz metryki z USC aby ubiegać się o skrócony urlop macierzyński – masz prawo do 8 tygodni pełnopłatnego urlopu. W tym celu wystosuj do pracodawcy podanie o skrócony urlop macierzyński. Możesz zgłosić to pracodawcy mailowo a następnie przesłać podanie pocztą tradycyjną bądź bezpośrednio wraz z metryką z USC (dostaniesz w tym celu dodatkowy egzemplarz w urzędzie). Pracodawca nie ma prawa odmówić przyjęcia ww. podania – to formalność.
Szpitale niestety często spóźniają się z przygotowanie metryki i przekazaniem jej do USC, dlatego czasem warto wziąć zwolnienie lekarskie ze szpitala - które szpital ma obowiązek Ci dać (z kodem B, pełnopłatne) - aby w czasie załatwiania formalności pomiędzy szpitalem a USC, pracodawca nie posądzał Cię o łamanie kodeksu pracy (nie stawienie się w pracy bez usprawiedliwienia). Kadry po otrzymania podania o urlop macierzyński wraz z metryką, uregulują kwestię ze zwolnieniem lekarskim z ZUS.
Jeśli wyszłaś ze szpitala i nie rozmawiałaś z personelem medyczny w sprawie metryki, zadzwoń do kancelarii szpitala - poinformuj ile minęło dni od śmierci dziecka i że oczekujesz na dokument oraz poproś o informację czy otrzymasz zgłoszenie urodzenia dziecka bezpośrednio czy masz udać się do USC, ponieważ szpital sam je dostarczy. Dobrze jest przed wybraniem się do USC zadzwonić i dowiedzieć się czy szpital przekazał już zgłoszenie z określonymi danymi.
Szpital ma obowiązek oddać ciało dziecka matce - tylko matka może zrzec się prawa do odebrania ciała. W tym celu personel medyczny przedstawi Ci stosowne dokumenty. Masz prawo odmówić podejmowania decyzji odnośnie odebrania ciała bądź zrzeczenia się i przekazania do pochówku szpitalnego (spalenie) przed zabiegiem łyżeczkowania/ porodem jak również zaraz po – decyzję możesz podjąć na drugi dzień. Powiedz, że teraz nie jesteś w stanie o tym rozmawiać i poproś aby zgłosili się do Ciebie z powyższym później.
W przypadku zrzeczenia się ciała, na formularzu istnieje zapis dot. powodów zrzeczenia się – wystarczy jeśli wpiszesz „nie dotyczy”, nikomu nie musisz się z niczego tłumaczyć.
Jeśli przyjechałaś do szpitala po poronieniu i dziecko masz ze sobą, to po oddaniu go szpitalowi celem wykonania badań, również masz prawo żądać zwrotu ciała dziecka. Najlepiej jeśli Ty bądź osoba Ci towarzysząca poinformujecie o tym personel medyczny na samym początku procedury przyjęcia do szpitala.
Przy rejestrowaniu dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego poinformuj urzędniczkę/ urzędnika o tym, że potrzebujesz również akt zgonu z odpowiednią adnotacją celem ubiegania się zwrotu kosztów pochówku z ZUS. Czasem urzędnik widząc dokumenty ze szpitala wskazujące na wczesną ciążę, nie bierze pod uwagę, że wystąpiłaś o zwrot ciała dziecka i podjęłaś decyzję o pochówku.
Niestety nader często spotkać się można z ignorancją władz szpitala – nagminnie nie informują pacjentki o jej ww. prawach a kiedy ta próbuje zmusić szpital do przestrzegania przepisów, zdarzają się przypadki odmowy. Wówczas przedstaw sprawę na piśmie i wyślij skargę do kancelarii szpitala i rzecznika (jeśli szpital takiego ma) listem poleconym (plus priorytetem) – koniecznie ze zwrotką, która ogranicza możliwość odmowy przyjęcia. W ww. skardze poinformuj szpital, że zamierzasz przedstawić ten przypadek łamania prawa rzecznikowi praw ubezpieczonych. Jeżeli szpital zareaguje pozytywnie na Twoją skargę, dobrze byłoby abyś również poinformował rzecznika praw ubezpieczonych o swoim przypadku celem uświadomienia problemu jaki ma miejsce w danym szpitalu – możesz tym pomóc innym kobietom w podobnej sytuacji.
Uwagi:
Do roku 1998 obowiązywały przepisy mówiące o ujmowaniu w dokumentach medycznych dla celów statystyki państwowej, płodów i noworodków o masie urodzeniowej powyżej 500 g bądź powyżej 22 tygodnia ciąży lub osiągające długość min. 25 cm. Wiele szpitali wciąż powołuje na te nieobowiązujące już przepisy.
Granica 22 tygodni trwania ciąży dotyczy tylko i wyłącznie dokumentacji medycznej. Dokument potwierdzający urodzenie dziecka dla USC nie jest dokumentem medycznym, dlatego rozróżnienie poronienie czy przedwczesny poród nie ma znaczenia.
Żaden z obowiązujących przepisów prawnych nie uzależniają nabycia przez dzieci poczęte praw, od osiągnięcia przez nie określonego wieku lub masy ciała. Jedyna normatywna definicja pojęcia "dziecko" zawarta jest w ustawie z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. z 2000 r, Nr 6, poz. 69). Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 ustawy, dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2006 r. ust. 2:
„Karta zgonu jest wypełniania dla:
1) osób zmarłych
2) dzieci martwo urodzonych, bez względu na czas trwania ciąży, na wniosek osób uprawnionych do pochowania, o których mowa w art. 10 ust.1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zwanej dalej „ustawą.”
*
Nasz Bocian,Pysia1
Nasz Bocian - Strony o Rodzinie - Forum - Twoje prawa- gdy stracisz dziecko.
