Poradniki o żywieniu niemowląt są dostępne bez problemu, ale czym karmić przedszkolaka, żeby był zdrowy, nieprzekarmiony i zadowolony?
Okres przedszkolny obejmuje lata 3-6. Dla dzieci w tym wieku zalecana jest dieta bogata w składniki budulcowe takie jak białko, wapń i żelazo. Jest to okres kształtowania się nawyków żywieniowych u dziecka i należy pamiętać o następujących zasadach:

1. Codzienne wyżywienie należy rozłożyć na 4-5 posiłków i podawać regularnie.

2. Potrawy podawać w małych porcjach, aby nie przyzwyczajać dziecka do
pozostawiania resztek na talerzu.

3. Jadłospis i posiłki urozmaicać podając różnorodne potrawy.

4. Nie podawać słodyczy między posiłkami, aby nie zmniejszyć apetytu.

5. Nie karcić dziecka za zbyt powolne jedzenie lub niejedzenie.

6. Dbać o estetyczny wygląd stołu i podanych posiłków (estetycznie podana potrawa może wzbudzić nieco apetyt dziecka).

Jeśli maluch uczęszcza do przedszkola, to jego jadłospis jest tak zaplanowany, by pokrywał około 70 % dziennej normy na energię i składniki odżywcze.

Drugie śniadanie to podstawa!

W prawidłowym żywieniu przedszkolaka bardzo ważne jest drugie śniadanie. Posiłek należy urozmaicać, bo codzienne spożywanie tego samego produktu jest nudne. Dlatego do pełnoziarnistego chleba lub bułki dodaj  ser biały, szynkę drobiową i warzywa takie jak: sałata, ogórek, pomidor. Najważniejsze żeby śniadanie było lubiane przez dziecko i dostarczało składniki odżywcze potrzebne do prawidłowego rozwoju.

Drugie śniadanie nie jest porą na podawanie chipsów oraz słodyczy.  Zamiast słodkości  podaj mieszankę suszonych owoców, orzechów lub rodzynek. Nie zapominaj o świeżych owocach, które są źródłem wielu witamin, a zwłaszcza witaminy C, niezbędnej do prawidłowego, szybkiego gojenia się ran oraz podwyższenia odporności organizmu.

Dzieci uwielbiają jadać hamburgery i frytki. Nie musisz z nich zrezygnować, ale przyrządź je samodzielnie. Domowe hamburgery z mięsa drobiowego  to smaczne i  zdrowe danie.

Najodpowiedniejsze napoje dla dzieci wieku przedszkolnym to woda, rozcieńczone soki owocowo – warzywne oraz  herbaty owocowe. Dzieci lubią też napoje mleczne – może to być napój w postaci kakao lub koktajl mleczny z owocami ale warto wybierać te do których nie dodano cukru! Zwróć uwagę także na konserwanty.

Przygotowując obiad dla dziecka zrezygnuj z ciężkich , zabielanych zup i zawiesistych sosów.  Zaproponuj, np.: zupę jarzynową, a na drugie danie potrawkę z kurczaka lub gałkę mięsną w sosie. Ugotuj kompot z jabłek lub, jeśli jest sezon letni, z truskawek i wiśni. Są to napoje bardzo zdrowe i przede wszystkim naturalne, nie zawierające konserwantów i sztucznych barwników.

Kolacja powinna być „lekka”, tak jak drugie śniadanie i powinna być spożywana w godzinach między 18.00 – 19.00.  Możesz przygotować kanapki z dodatkami lub same pieczywo z jogurtem i owocem.

Niezastąpiony zestaw
Białko - jest najważniejszym i podstawowym składnikiem budulcowym mięśni, kości, skóry i tkanek. Źródłem białka są mleko, mięso, ryby. Roślinnym źródłem białka są suche nasiona roślin strączkowych.
Tłuszcze - są odpowiedzialne za odporność organizmu, produkcję i prawidłowe funkcjonowanie hormonów, ułatwiają wchłanianie witamin A, D, E i K. Źródłem tłuszczy jest masło, oleje roślinne, oliwa z oliwek, orzechy oraz nasiona.
Węglowodany - dostarczają energii potrzebnej dziecku do życia i rozwoju. Źródłem węglowodanów są produkty zbożowe: pieczywo, płatki owsiane i pszenne, makaron oraz owoce.
Witaminy - są niezbędne do prawidłowego rozwoju młodego organizmu, zapobiegają wadom wzroku, krzywicy, uodparniają organizm przed różnymi infekcjami.
Składniki mineralne - są materiałem budulcowym kości, tkanek, mięśni. Odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i pracy serca oraz regulują gospodarkę wodną organizmu. Składniki mineralne znajdują się w owocach, warzywach, produktach zbożowych, w podrobach i mleku.
Błonnik - jest to składnik niezbędny do prawidłowego trawienia pokarmu. Zapewnia prawidłową przemianę materii. Źródłem błonnika są owoce, szczególnie suszone takie jak morele i śliwki, warzywa oraz pieczywo pełnoziarniste.
Woda - jest niezbędna do życia i odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Może być podawana w formie czystej wody lub różnych herbat owocowych, soków warzywnych lub owocowych.

Smaczne i zdrowe
Obok planowania żywienia, a więc ustalania odpowiedniej racji pokarmowej i układania jadłospisu, ważnym elementem jest także prawidłowe przygotowanie potraw. Może się na przykład tak zdarzyć, że mimo prawidłowo zaplanowanego jadłospisu i użycia surowców o wysokiej jakości, wartość odżywcza i smakowa potraw będzie obniżona na skutek niewłaściwego ich sporządzania.

Większość produktów żywnościowych przed ich spożyciem poddaje się obróbce kulinarnej, aby polepszyć strawność i przyswajalność zawartych w nich składników odżywczych. Smaczne przygotowanie potraw wymaga prawie zawsze łączenia ze sobą różnych produktów oraz stosowania odpowiednich surowców jako dodatków, na przykład doprawianie zup i sosów żółtkiem jaja, śmietaną, doprawianie sałatek olejem roślinnym,sokiem z cytryny, dodanie mleka do ciast itp. Wszystko to wpływa korzystnie nie tylko na smak, estetyczny wygląd potraw, ale również podnosi ich wartość odżywczą.

Układając jadłospis należy pamiętać o tym żeby:

zawierały wszystkie niezbędne składniki odżywcze,

dostarczały na dobę ok 1400kcal na dobę

posiłki były smaczne i prawidłowo zestawione,

przerwy między posiłkami wynosiły 3-4 godziny,

posiłki były podane estetycznie i regularnie.

Przykładowe przepisy na zdrowe śniadania

Śniadanie I:
zupa mleczna:
- mleko 2%
- kasza manna
-mus z jabłka z cynamonem

Śniadanie I:
kanapka:
-masło
-szynka gotowana
-sałata
-pomidor
-herbata owocowa
-banan

Śniadanie II:
pyszna kanapka:
- chleb lub bułka razowa
- masło
- twarożek ze szczypiorkiem i rzodkiewką
- soczek marchwiowo – bananowy

Śniadanie II:
-Sałatka owocowa z makaronem
-Sok marchewkowy

Obiad:
Zupka kalafiorowa:
- świeży kalafior
- marchew
- ziemniak
- natka pietruszki

Zrazy wołowe z kaszą perłową
Surówka z buraczków gotowanych i jabłka
Kompocik z truskawek    

Obiad:
Zupka pomidorowa z ryżem zabielana śmietaną,
Pyzy ziemniaczane z mięsem
Surówka z białej kapusty i porem,
Kompot jabłkowy

Podwieczorek:
Koktajl mleczno-owocowy,
Jabłko
woda   

Podwieczorek:
Pieczony banan z bakaliami
woda

Kolacja:
Bułka z szynką;
- bułka
- szynka
- masło
- herbatka owocowa osłodzona   

Kolacja:
Pieczywo mieszane z masłem,
Jajecznica z dwóch jaj na maśle ze szczypiorkiem,
Herbata owocowa
 
WSZYSTKIM MALUCHOM ŻYCZYMY – SMACZNEGO!

Opracowała – Dietetyk Renata Halicka

Aktualizacja - Dietetyk Anna Brończyk Puzoń