Alergiczne testy skórne. Jak się przygotować i kiedy je zrobić?

Najczęstszą metodą, która pozwala ustalić przyczynę alergii lub potwierdzić wstępną diagnozę alergologa są testy skórne. Można je przeprowadzić nawet dla dwudziestu różnych alergenów jednocześnie. To metoda prosta i bezbolesna, a co najważniejsze - wiarygodna.

Testy skórne sprawdzają się diagnozowaniu uczulenia na alergeny:

• wziewne,
• pokarmowe - na mleko, jaja, orzechy,
• kontaktowe.

Istnieją dwa rodzaje alergicznych testów skórnych: skórne testy punktowe oraz testy płatkowe.

Skórne testy punktowe. Na czym polega badanie?

Na skórze przedramienia lub pleców lekarz lub pielęgniarka umieszcza krople zawiesin z zestawu przesiewowego, które zawierają substancje uczulające. Następnie lekko nakłuwa zewnętrzną warstwę skóry za pomocą jednorazowego nożyka, zwanego lancetem Morrowa Browna. Po każdym nakłuciu pod naskórek przedostaje się niewielka ilość roztworu alergenu. Badanie może być nieprzyjemne, ale nie jest bolesne.

W skład zestawu przesiewowego wchodzą:

• drzewa wczesno- i późnopylące,
• pyłki traw i zbóż,
• pyłki chwastów,
• grzyby pleśniowe,
• sierść i naskórek zwierząt domowych,
• roztocza kurzu.

Dodatkowo na skórę nakłada się dwie tzw. kontrole: z roztworu soli fizjologicznej (brak reakcji) i próbę tzw. dodatnią – w miejscu nałożenia roztworu histaminy powinien pojawić się rumień, bąbel histaminowy, lekki świąd.

Skórne testy punktowe - jak interpretować wyniki

Jeśli dziecko reaguje na jeden bądź więcej alergenów, w ciągu kwadransa, w miejscu jego nałożenia, skóra nieco napuchnie, zaczerwieni się lub zacznie swędzieć. Reakcja alergiczna skóry będzie proporcjonalna do stopnia uczulenia - im silniejsza, tym dany alergen jest silnie uczulający. Obrzęk znika po 30-60 minutach.

Wynik to średnica rumienia i bąbla pokrzywkowego podana w milimetrach (skala pięciopunktowa, od 0 do 4 plusów). Wynik dodatni to odczyn od trzech do czterech plusów. Wynik ujemny to odczyn zerowy i jeden plus. Odczyn „dwa plusy” to wynik wątpliwy.

Testy płatkowe. Na czym polega badanie?

Testy płatkowe wykonuje się na skórze pleców w przypadku podejrzenia alergii kontaktowej.
Standardowy zestaw alergenów stosowany składa się z:

• metali (chrom, kobalt, nikiel),
• konserwantów,
• substancji zapachowych,
• leków,
• barwników.

Lekarz nasącza alergenem bibułkę lub umieszcza plaster z alergenem. Odczyt następuje po 48 i 72 godzinach.

Testy płatkowe – - jak interpretować wyniki

Wyniki naskórkowych testów płatkowych są podawane w skali od 0 do trzech plusów. Wynik dodatni to co najmniej 2 plusy.

Jak się przygotowac do testów skórnych?

Niektóre leki, w tym przeciwhistaminowe, mogą sfałszować wyniki testów. Przed badaniem warto się dowiedzieć, jakie farmaceutyki i kiedy należy odstawić (najczęściej 7 - 14 dni przed testami).

Testów alergicznych nie wykonuje się także, gdy pacjent:

• przechodził infekcję do 3 tygodni przed terminem badania,
• przyjmował antybiotyk do 3 tygodni przed terminem badania,
• do 6 tygodni przed terminem przeszedł wstrząs anafilaktyczny lub ciężki napad astmy,
• występują choroby skóry: ostra pokrzywka, AZS, pojawił się rumień, obrzęk, bąble, zmiany plamiste,
• w dniu badania nasiliły się takie objawy, jak kaszel, katar, duszność, łzawienie.

Choć testy skórne są zwykle dobrze tolerowane, w rzadkich przypadkach mogą powodować poważne reakcje alergiczne, a nawet wstrząs anafilaktyczny, dlatego badanie musi odbywać się w gabinecie, który jest wyposażony w zestaw przeciwwstrząsowy.

Testy skórne powtarza się po 2-4 latach. Badania najlepiej wykonywać u dzieci starszych, 3-4 letnich - wiąże się to nie tylko z łatwiejszą współpracą, ale i bardziej miarodajnymi wynikami.