Jaką formę rozliczenie z fiskusem wybrać dla działalności gospodarczej?

Wybór formy opodatkowania jest jedną z najważniejszych decyzji podejmowanych przy zakładaniu działalności gospodarczej. Od tego zależy wysokość płaconego podatku, a tym samym osiągany zysk. Do wyboru mamy jedną z czterech możliwości, choć nie ma tu zupełnej dowolności. Nie każda DG może rozliczać się w dowolnej formie, są tu liczne ograniczenia.

Przyjrzyj się poszczególnym możliwościom i sprawdź, która może być dla Ciebie najkorzystniejsza:

opodatkowanie na zasadach ogólnych    

forma podstawowa, dostępna dla wszystkich. Wszystkie przychody i wydatki zapisywane są najczęściej w KPIR (Księga Przychodów i Rozchodów), będących podstawą do obliczenia uzyskanych dochodów (przychody – koszty). Uzyskane dochody są sumowane narastająco w ciągu roku.

W cyklach miesięcznych lub kwartalnych (deklarujesz to przy wyborze formy opodatkowania) odprowadzasz zaliczki obliczone wg skali podatkowej, 18% lub 32%. W ciągu roku nie musisz składać żadnych deklaracji podatkowych, ważne są tylko wpłaty zaliczek. Samego rozliczenia podatku dokonasz wypełniając roczny PIT-36 wraz z załącznikiem PIT-B. Jeżeli przewidujesz, że dochody z twojej działalności nie przekroczą w tym roku kwoty 85 528zł (progi na rok 2012 nie zostały zrewaloryzowane) i nie wejdziesz w przedział 32% – to spokojnie możesz wybrać taką formę opodatkowania.     

Weź tu też pod uwagę dochody całej rodziny. Opodatkowanie na zasadach ogólnych jest jedyna formą opodatkowania umożliwiającą wspólne rozliczenie z współmałżonkiem lub z dzieckiem (dla osób samotnie wychowujących dzieci);

podatek liniowy    

płacisz po prostu 19% podatku od dochodów. Forma ta jest opłacalna przy dochodach co najmniej 100 000zł. Od każdej złotówki powyżej tej kwoty zamiast płacić zgodnie ze skalą podatek 32% - zapłacisz 19%. Różnica jest istotna i z pewnością opłacalna. Jednak tu także musisz wziąć pod uwagę dochody całej rodziny. Wybierając podatek liniowy – nie tylko nie możesz skorzystać z możliwości rozliczenia wspólnie z współmałżonkiem czy dzieckiem, ale tracisz również prawo do ulg podatkowych np. na internet czy prorodzinnej na dzieci.     

Z takiej formy opodatkowania nie mogą skorzystać osoby świadczące usługi dla swojego byłego pracodawcy;

ryczałt ewidencjonowany    

podatek płaci się tu od przychodów, bez możliwości uwzględnienia kosztów prowadzenia działalności. Z tej formy opodatkowania możesz skorzystać jeżeli nie osiągniesz dochodów wyższych niż 150 000 euro (ok.661 680zł) rocznie. Musisz prowadzić ewidencję przychodów i odprowadzać w cyklach miesięcznych lub kwartalnych samodzielnie wyliczone zaliczki podatku (bez konieczności składania deklaracji). Stawki ryczałtu – od 3% do 20% uzależnione od rodzaju wykonywanej działalności:    

Stawki ryczałtu dla poszczególnych rodzajów działalności    

Z możliwości stosowania ryczałtu wyłączona jest działalność polegająca na prowadzeniu m.in. apteki, lombardu czy kantoru.     

Czy taka forma jest korzystna? Zależy od konkretnych warunków, ale generalnie główną rolę odgrywają tu koszty prowadzenia DG. Nie można ich odpisać, nie mają więc wpływu na wysokość płaconego podatku. Jeżeli są wysokie – pomniejszają zysk. Zanim więc zdecydujesz się na ryczałt ewidencjonowany – zerknij do biznesplanu: oceń przewidywane przychody, oszacuj wydatki, dokładając do nich obliczony podatek i sprawdź ile zostało. Ryczałt ewidencjonowany uważany jest za uprzywilejowaną formę opodatkowania, więc nie powinno być źle.

karta podatkowa    

prosta forma podatku, również oparta na ryczałcie. Z takiej formy opodatkowania mogą skorzystać prowadzący działalność polegającą na świadczeniu usług krawieckich, zegarmistrzowskich, tapicerskich, gastronomicznych, transportowych itp. Nie musisz prowadzić żadnej ewidencji – rozliczający się na podstawie karty podatkowej płacą po prostu stałą miesięczną kwotę podatku, niezależną od przychodów i kosztów. Wysokość tego podatku jest ustalana przez Naczelnika Urzędu Skarbowego i zależy od rodzaju działalności, liczby zatrudnianych pracowników oraz wielkości miejscowości, w której prowadzisz działalności gospodarczej.    

Można zatrudniać pracowników, ale tylko na umowę o pracę. Ograniczeniem jest także brak możliwości korzystania z usług innych firm,  z wyjątkiem usług specjalistycznych. Można więc np. prowadząc zakład krawiecki możesz wynająć firmę do prowadzenia księgowości, ale skorzystać z podwykonawstwa innego zakładu krawieckiego już nie.     

Podatek z karty ryczałtowej musisz płacić co miesiąc, nawet jeżeli nie masz żadnych przychodów. Jeśli jednak masz okres koniunktury i zarabiasz sporo – nie powoduje to wzrostu należnego podatku.

Formę opodatkowania wybierasz przy zakładaniu działalności gospodarczej. Zmiany możesz dokonać raz w roku – w terminie do 20 stycznia, składając wniosek w Urzędzie Skarbowym. Jeżeli tego nie zrobisz – oznacza to domyślnie pozostanie przy dotychczasowych zasadach rozliczania. Fiskusa musisz też powiadomić w przypadku utraty prawa do wybranej formy podatku np. przez przekroczenie przychodów.     

Najlepiej więc, w oparciu o przewidywane przychody i koszty, spróbować obliczyć jaką kwotę podatku zapłacisz w każdym z tych przypadków. Potem, już po rozpoczęciu, koryguj te obliczenia na podstawie rzeczywistych danych. Może korzystniejsza będzie zmiana?

Pamiętaj też o tym, że przedstawione tu formy podatku dotyczą opodatkowania dochodów osiąganych z prowadzenia DG. Zupełnie oddzielną sprawą jest kwestia podatku od towarów i usług czyli VAT. Są to zupełnie niezależne podatki, rządzące się własnymi zasadami i niewykluczające się nawzajem. Można np. być płatnikiem VAT na karcie podatkowej lub rozliczać się na zasadach ogólnych korzystając jednocześnie z podmiotowego zwolnienia VAT. No, ale to już zupełnie oddzielny temat.

Marzanna Szulta