Edukacja przyrodnicza? To łatwe!

Wiosną i latem wiele jest okazji do spędzania czasu razem z dzieckiem na łonie natury: tej bardziej dzikiej – lesie, górach, nad jeziorem i bardziej oswojonej – podczas spacerów w parku czy po prostu na podwórku. Nad morzem czy na trawniku przed domem – przyroda kryje mnóstwo tajemnic i możliwości do eksperymentowania.

Co się rozkłada, a co nie?

Do przezroczystych (to ważne!) woreczków foliowych nasypcie ziemi. Do każdego włóżcie jakiś odpadek: skórkę z banana, ogryzek, puszkę, papier, folę i szczelnie zawiążcie. Co kilka dni oglądajcie worki (bez otwierania ich). Co się dzieje z odpadkami? Które się rozkładają najszybciej, a które wcale?

Dlaczego trawa jest zielona?

W jednym miejscu trawnika (gdzie nikt nie chodzi) połóżcie kawałek sklejki, dywanika, grubej tektury – czegoś, co nie przepuszcza światła i nie odleci z wiatrem. Po dwóch tygodniach zajrzyjcie: co się stało z trawą? Dlaczego zbladła i obumiera?

Ślady

Na płaskiej i dość sporej tacce lub blaszce połóżcie wilgotny piasek. Tackę postawcie w parku pod drzewem lub w jakimś innym, zacisznym miejscu. Piasek uklepcie, aby był równy, połóżcie na spodku trochę nasion, orzechów, warzyw, a na drugi nalejcie wody. Spodeczki ustawcie na tacy. Zaglądajcie i sprawdzajcie, czy ktoś był w „jadłodajni”? Czy zostawił ślady?

Latające i biegające

Z pomocą lupy poszukajcie owadów. Zajrzyjcie też pod kamienie i liście. Obserwacje możecie notować na kartce zatytułowanej: gdzie żyją owady. Jeśli dziecko jeszcze nie pisze, może umieszczać własnoręczne rysunki (lub wcześniej przygotowane nalepki-wydruki). Czy wszystkie znalezione stworzonka to owady?

Śladami mrówek

Najpierw przygotujcie przynętę: okruchy chleba namoczone w osłodzonej wodzie. Potem połóżcie w miejscach, gdzie są mrówki. Kiedy wezmą okruchy, można je śledzić i dotrzeć do ich gniazda. Jeśli poświęcić tej zabawie dużo czasu, można narysować mapę całego podwórka z mrówczej perspektywy. Można też w pobliżu mrowiska umieścić arkusz papieru, na którym „narysujemy” osłodzoną wodą trasę – to pozwoli lepiej poobserwować te interesujące owady.

Z życia dżdżownic

Aby poobserwować dżdżownice, trzeba przygotować pudełko (plastikowe, albo tekturowe wyłożone folią) i nasypać do niego wilgotnej ziemi. Po znalezieniu dżdżownic wpuszczamy je do pudełka, przysypujemy liśćmi, nakrywamy folią z dziurkami (pudełko musi stać w cienistym miejscu) i obserwujemy życie tych stworzonek.

Od nasionka do nasionka

Na grządce, w skrzynce czy doniczce można siać nasionka roślin i obserwować, jak kiełkują i wzrastają. Jednak rośliny rozmnażają się też wegetatywnie, dlatego posadźcie też ziemniaka i odsadkę pelargonii. Jakie warunki muszą być spełnione, aby roślinki rosły?

Czy rośliny „piją”?

W słoiczku przygotujcie wodę z barwnikiem do jajek (ale bez octu) i umieśćcie w nim białe kwiaty – najlepsze są goździki. Po kilku godzinach obserwujcie efekt.

Jaki kolor lubią pszczoły?

W miejscu gdzie widujecie pszczoły umieśćcie wodę z cukrem w zakrętkach. Każdą zakrętkę połóżcie na kółku z papieru w innym kolorze. Jaki kolor przyciąga najwięcej pszczół? Pamiętajcie, że pszczoły żądlą!

Mini przewodnik po drzewach

Kiedy w parku czy lesie napotykacie nowe drzewo, zbierzcie z niego liść, a do kory przyłóżcie kartkę i miękkim ołówkiem metodą przebitki „przekopiujcie” rysunek kory. Możecie też narysować pokrój tego drzewa, poszukać jego owoców i młodych osobników, które sfotografujecie. Tak zbierany przez cały rok materiał z biegiem czasu dziecko może uzupełniać o nowe informacje (np. nazwę, miejsce występowania itp.), aż powstanie niepowtarzalny przewodnik.

Joanna Górnisiewicz