Kalendarz szczepień 2019. Zobacz zmiany

W kalendarzu szczepień obowiązkowych na 2019 rok znajdziemy dwie istotne zmiany, obejmujące noworodki i przedszkolaki. Dotyczą szczepionek przeciwko odrze, śwince i różyczce oraz gruźlicy. Ich wprowadzenie jest podyktowane sytuacją epidemiologiczną w kraju i w regionie.

Program Szczepień Ochronnych na rok 2019, zwany „PSO” zawiera szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży oraz szczepienia zalecane. Opublikowano go w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia, jako komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2019.

Jakie zmiany w Kalendarzu szczepień na 2019 rok?

W kalendarzu szczepień na 2019 rok wprowadzono dwie istotne zmiany.

Pierwsza zmiana dotyczy terminu szczepienia na gruźlicę. Do tej pory szczepionka ta była podawana obowiązkowo w pierwszej dobie od narodzin. Od 2019 roku wciąż jest obowiązkowa, ale można ją podać nieco później, byle przed wypisaniem noworodka ze szpitala.

Dlaczego? To bardzo ważna szczepionka i nie można ryzykować, że część rodziców się na nią nie zgłosi w późniejszym terminie – mówił Jarosław Pinkas, Główny Inspektor Sanitarny.

To dobra zmiana zwłaszcza dla wcześniaków, które muszą dłużej pozostać w szpitalu po porodzie.

Druga zmiana dotyczy podania drugiej dawki szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce. Pierwsza dawka będzie podawana dalej w 13.-15. miesiącu życia dziecka, natomiast druga – nie w 10. roku życia dziecka, a 6. Decyzja ta ma związek z sytuacją epidemiologiczną odry w Europie, szczególnie z dużą zachorowalnością na Ukrainie.

Dzieci obecnie 6-letnie i starsze dawkę przypominającą przyjmują zgodnie ze starym kalendarzem, tj. w wieku 10 lat.

Ministerstwo Zdrowia planuje też inne zmiany w Programie Szczepień Ochronnych, choć dotyczą one nie 2019 roku, a przyszłych lat. Dotyczyć mają przemianowania szczepień przeciw rotawirusom, meningokokom, HPV oraz różyczce (dla dziewcząt w 19. roku życia) z zalecanych na obowiązkowe.

Szczepienia obowiązkowe

W Polsce szczepienia obowiązkowe u dzieci i młodzieży do 19. roku życia realizowane są według określonego kalendarza. Obowiązkowe szczepienia to m.in. przeciwko: gruźlicy, błonicy, krztuścowi, polio, odrze, śwince, różyczce, tężcowi oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

Szczepienia obowiązkowe są bezpłatne. Jeśli jednak zdecydujesz, że chcesz zaszczepić dziecko inną szczepionką (skojarzoną), niż ta, którą kupił minister zdrowia, musisz za nią zapłacić.

Szczepienia zalecane

Szczepienia zalecane uzupełniają szczepienia obowiązkowe. Umożliwiają szerszą ochronę dziecka przed chorobami zakaźnymi, takimi jak: ospa wietrzna, kleszczowe zapalenie mózgu, wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW typu A), grypa, zakażenie rotawirusowe, zakażenia meningokokowe.

Szczepienia zalecane są płatne.

Szczepienia obowiązkowe w 1. roku życia dziecka

Szczepienia obowiązkowe w 2. roku życia

Szczepienia obowiązkowe dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym

Rodzaje szczepionek

Szczepionki zawierają antygeny wirusów i bakterii, które po wprowadzeniu do organizmu wywołują odpowiedź układu odpornościowego przeciw określonym czynnikom chorobotwórczym.

Szczepionki dzieli się na:

• żywe, zawierające całe, pozbawione zjadliwości drobnoustroje. Zawierają odmiany drobnoustrojów które potrafią wywołać zakażenie, ale pozbawione są właściwości chorobotwórczych Zazwyczaj wywołują silniejszą odporność, jednak są bardziej odczynowe.

• zabite (inaktywowane), zawierające zabite drobnoustroje lub ich fragmenty, np. pojedyncze białka.

Szczepionki mogą chronić przeciw jednej chorobie lub mogą być wieloskładnikowe. Zazwyczaj wymagają kilku dawek w celu uzyskania trwałej odporności, rzadko prowadzą do niepożądanych odczynów poszczepiennych.

• pojedyncze (monowalentne) uodparniają przeciwko jednej chorobie zakaźnej. Mogą zawierać jeden rodzaj drobnoustroju lub antygeny pochodzące od jednego drobnoustroju.

• skojarzone (poliwalentne) – szczepionki skojarzone uodparniają organizm jednocześnie przeciw kilku chorobom zakaźnym. Zawierają kilka drobnoustrojów i/lub antygeny, pochodzące od kilku drobnoustrojów. Do najdłużej i najczęściej stosowanych szczepionek skojarzonych należą: szczepionka DTP (przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi) i MMR, (przeciwko odrze, śwince i różyczce).

Na przestrzeni ostatnich lat opracowano szczepionki wysoko skojarzone, w tym:

• DTaP-IPV, czyli 4 w 1, przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis,
• DTaP-IPV+Hib, czyli 5 w 1, przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu b,
• DTaP-IPV+Hib+HBV, czyli 6 w 1, przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu b, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

Zaletą zastosowania szczepionek skojarzonych jest zredukowanie liczby wstrzyknięć, mniejsza ilość substancji pomocniczych. Wadą szczepionek wysokoskojarzonych jest ich wysoki koszt.
Zarówno preparaty refundowane, jak i wieloskładnikowe, uodparniają na te same choroby, w takim samym okresie czasowym nie różnią się ilościowo pod względem antygenów drobnoustrojów.

Czy można zmniejszyć ból podczas szczepienia niemowląt?

Można zmniejszych ból i złagodzić stres dziecka na wizycie związanej ze szczepieniem. Co można zrobić?

• w przypadku jednoczesnego szczepienia kilkoma preparatami podać najpierw szczepionki mniej bolesnych,
• podać roztwó glukozy bezpośrednio przed szczepieniem lub karmić je piersią w trakcie szczepienia
• masować miejsca wkłucia bezpośrednio przed szczepieniem i po szczepieniu,
• zastosować miejscowe znieczulenie za pomocą kremu Emla
• i najmłodszych dzieci sprawdza się szybkie i dokładne otulenie maluszka, trzymanie go w pozycji na boku lub brzuchu, uciszanie, kołysanie i podanie smoczka.

Nawet jeśli po podaniu szczepionki wystąpią niepożądane odczyny poszczepienne, należy pamiętać, że powikłania chorób zakaźnych występują o wiele częściej i mogą być przyczyną śmierci.

Źródło: dziennikmz.mz.gov.pl/api/DUM_MZ/2018/104/journal/5061