4 miesiąc życia dziecka

4 miesiąc życia dziecka trwa od 13. do 16. tygodnia od urodzenia. To czas oznaczający początek okresu socjalizacji. Na tym etapie zaczyna się też prawdziwy dialog z dzieckiem. Mały człowiek, starając się opowiadać po swojemu, doskonali sposób wyrażania się. Z przyjemnością wydaje dźwięki o różnym natężeniu, ale i odwraca głowę, by spojrzeć na osobę, która go woła. To mała gaduła: naśladuje dźwięki, głuży i gaworzy.

Dziecko odróżnia znany głos i znaną twarz. Reaguje na imię i rozpoznaje głosy rodziców - odróżnia je od innych dźwięków. O ile w domu czuje się pewnie, o tyle na widok nieznajomych twarzy często reaguje niechęcią, a nawet strachem. Niemniej chętnie wchodzi w interakcje – pozwalają mu na to zdobyte umiejętności, otwartość.

W 4 miesiącu życia wydłuża się sen dziecka oraz przerwy między karmieniami, mijają kolki. Maluch w ciągu dnia mniej śpi i bawi się więcej niż wcześniej. W ciągu doby niemowlę śpi nawet 16 godzin. Oprócz snu nocnego 4-miesięczny maluch zwykle ucina sobie 2-3 drzemki w ciągu dnia. Z czasem jednak okres snu stopniowo się skraca, a czuwania wydłuża.

Dziecko w 4 miesiącu życia waży średnio 5,3-8,5 kg. Niemowlę nie przybiera już tak szybko na wadze, jednak nadal dynamicznie się rozwija. W tym miesiącu najczęściej rytm karmień jest już ustalony i względnie stały. Niemowlę chce jeść co 3-4 godziny.

Zgodnie z badaniami, najwięcej korzyści przynosi dziecku wyłączne karmienie mlekiem do czasu skończenia przez niego 6. miesiąca życia. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i inne autorytety w dziedzinie żywienia zalecają wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia dziecka. Można je kontynuować tak długo, jak tego pragną matka i dziecko, do końca 1. czy 2. roku życia dziecka, a nawet dłużej.

Mleko matki jest najbardziej wartościowym pokarmem, który zawiera wszystkie mikro- i makroelementy potrzebne do prawidłowego rozwoju niemowlęcia. Nie ma potrzeby dopajania dziecka ani wprowadzania mleka modyfikowanego. O ewentualnym dokarmianiu dziecka decyduje lekarz.

Czwarty miesiąc, ściślej mówiąc ukończony 17. tydzień życia, to wprawdzie czas, w którym jedzenie posiłków innych niż mleko przestaje być dla dziecka niebezpieczne, niemniej na tym etapie nie należy rozpoczynać rozszerzania diety dziecka. Nie należy jeszcze przechodzić do nauki jedzenia. Pierwsze posiłki inne niż mleko mamy można zacząć wprowadzać po 4 miesiącu życia.

Maluszka interesują nie tylko ludzie, ale i przedmioty. Z większą świadomością próbuje je poznać. Jego ruchy nie są przypadkowe. Dotyka różnych rzeczy, chwyta i ogląda zawieszone nad łóżeczkiem zabawki. Rozwija się u niego koordynacja wzrokowo-ruchowa.

Maluch na tym etapie rozwoju chwyta przedmioty całą dłonią, bez użycia kciuka, który zwykle pozostaje w środku dłoni. Sięga po nie oburącz i niepewnie, a złapaną zdobycz prowadzi prosto do ust (także stópki i rączki). Nic dziwnego. Świat poznaje przez dotykanie i smakowanie.

Dziecko w czwartym miesiącu życia uwielbia się bawić. Możesz to zaobserwować także podczas kąpieli, kiedy to uradowane uderza rękami w wodę, rozbryzgując ją. To też mały śmieszek – kiedy opanuje nową umiejętność, np. prychanie czy robienie dzióbków, co spotka się ona z aprobatą lub zachwytem otoczenia, będzie ją z upodobaniem powtarzał, a i sam się przy tym dobrze bawił.

W 4 miesiącu życia, leżąc na plecach, dziecko trzyma już głowę w linii środka swojego ciała, nie faworyzując żadnej ze stron. Nie widać już asymetrii – preferowanej strony, ponieważ aktywizowane mięśnie dziecka pozwalają dźwigać głowę, w tej pozycji, dość wysoko.

Pozostając w pozycji na brzuchu maluch podpiera się wysoko na przedramionach, wysuwa łokcie przed linie barków, odrywa od podłoża klatkę piersiową, a główkę trzyma wysoko i pewnie. Jest silniejsze i bardziej pewne swoich możliwości.

Na razie niemowlę nie potrafi zmieniać samodzielnie pozycji z leżenia na plecach do leżenia na brzuszku i odwrotnie. Umie jednak przewracać się z boku na plecy i z pleców na bok, całym ciałem („en block" - gdy leży na plecach, ze zgiętymi i uniesionymi nóżkami). Często zdarzają mu się też przypadkowe obroty z brzuszka na plecy, na co może reagować zaskoczeniem.

Co jeszcze potrafi niemowlę w tym wieku? Podciągane za rączki do pozycji siedzącej podnosi głowę i ramiona, a uniesione pionowo na podłożem, podkurcza nóżki. Sięga i chwyta przedmioty, potrząsa grzechotką.

Poza tym mały człowiek bezustannie się rusza, macha nóżkami, trenuje przewrotki. Odpycha się nóżkami, pręży się do tyłu, odgina tułów - teraz już nie możesz malucha zostawiać samego na tapczanie, czy przewijaku nawet na moment. Najlepszym miejscem dla jego swobodnego rozwoju jest podłoga. Warto zaopatrzyć się w matę piankową lub materac, który rozłożony na podłodze stanie się podstawowym miejscem zabaw twojego szkraba.

4 miesiąc to także czas na czwarty skok rozwojowy. Ma on miejsce w 15-16 tygodniu życia. Zdobycie nowych, ważnych umiejętności, poprzedzi trudny okres, w którym dziecko może zachowywać się inaczej niż zwykle.

W czwartym miesiącu życia dziecko jest nie tylko bardzo towarzyskie, ale i ciekawskie. Wykazuje coraz większe zainteresowania otoczeniem, rozgląda się uważnie dookoła i potrzebuje częstszego kontaktu z rodzicami. Napędzane ciekawością świata i wyczuleniem na dźwięki, często się rozprasza, np. podczas karmienia na każdy dźwięk odwraca główkę od piersi.

Dziecko chce być noszone przodem do otoczenia. Można spróbować nosić je, opierając plecami o swoją klatkę piersiową. Ważne, by w tej pozycji podtrzymywać nóżki niemowlęcia dość wysoko, tak aby ani nie zwisały swobodnie, ani nie tworzyły kąta prostego z korpusem. Drugą ręką stabilnie trzymamy klatkę piersiową dziecka.

Maluch wciąż potrzebuje bardzo dużo uwagi i może nie chcieć zostawać samo w pomieszczeniu. Rodzice powinni być zawsze w pobliżu, a i obserwować aktywność dziecka.

Jak spędzać czas z 4 miesięcznym niemowlakiem? Co robić, by wspierać rozwój dziecka? Najbardziej efektywna, naturalna i przyjemna jest zabawa oraz codzienne aktywności. Wspieraj swoje dziecko w stawianiu kolejnych kroków na drodze fizycznego i emocjonalnego rozwoju, dając mu na to tyle czasu, ile potrzebuje. Nie naciskaj. Dobrym pomysłem jest:

• delikatne turlanie po materacu (ale ostrożnie),
• zabawa "a kuku". Stań nieco z boku, tak aby maluch chcąc cię zobaczyć, musiał spróbować obrócić się. Około 4. miesiąca u niemowląt pojawiają się pierwsze oznaki świadomości , że rzeczy istnieją nawet wtedy, jeśli znikną z pola widzenia.
• wołanie malucha, używając jego imienia. Ustawiaj się w różnych miejscach. Dziecko, szukając źródła dźwięku, doskonali współpracę zmysłów słuchu i wzroku.
• mówienie do dziecka często i dużo. Opowiadaj mu o tym, co robisz i co się dzieje wokół. Naśladuj wydawane przez nie dźwięki, taka rozmowa da wam wiele radości, a i pozytywnie wpłynie na rozwój maluszka (i waszych więzi),
• podsuwanie dziecku zabawek i przedmiotów, które wydają różne dźwięki i mają zróżnicowane faktury. Podawaj mu je do dłoni, aby rozwijać technikę chwytu. Możesz też położyć zabawkę w zasięgu jego rączki, żeby spróbował sam po nią sięgnąć,
• zabawa z lustrem. Czteromiesięczne dziecko uwielbia się w nim przeglądać. Nie jest jeszcze w stanie zrozumieć, że widzi w nim własne odbicie, niemniej widoki w lustrze, obserwowanie w nim ruchu i mimiki są fascynujące. Róbcie razem do lustra śmieszne miny,
• noszenie dziecka na rękach, tańczenie i śpiewanie mu to doskonały sposób na wzmocnienie mięśni i polepszenie motoryki, ale i poznawania możliwość oglądania świata.

Każde dziecko rozwija się swoim własnym tempem. Stopniowo zdobywa poszczególne sprawności motoryczne i inne. Pamiętaj, że umiejętności podane w podręcznikach przypisane odpowiedniemu wiekowi dziecka są pewną średnią, która niekiedy nijak się ma do konkretnego dziecka. Pamiętaj o tym, zanim zaczniesz się martwić, że dziecko jest opóźnione w rozwoju.

Pamiętaj też, że okres około 16. tygodnia życia to czas kolejnych szczepień.