Kalendarz szczepień w pierwszym roku życia na 2019 rok

Kalendarz szczepień, to wykaz szczepień obowiązkowych i zalecanych. Pierwsze są refundowane i bezpłatne, za dodatkowe rodzice muszą zapłacić sami. 

Jak wygląda kalendarz szczepień w pierwszych 12 miesiącach życia na 2019rok?

Szczepienia obowiązkowe

Szczepienia zalecane 2019 rok

• Szczepienie przeciwko rotawirusom (od 6. do 24. tyg.; pierwsza dawka optymalnie przed ukończeniem 12. tyg. życia dziecka)
• Szczepienie przeciwko meningokokom (od 2. mż.)
• Szczepienie przeciwko grypie (od 6. mż.)

Przypominamy, że w 2017 roku w kalendarzu szczepień obowiązkowych pojawiły się szczepionki przeciwko pneumokokom. Są one bezpłatne dla wszystkich dzieci urodzonych po 1 stycznia zeszlego roku. Wcześniej dotyczyły tylko wybranych grup dzieci.

Dodatkowo u dzieci z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi szczepionką pełnokomórkową oraz u dzieci urodzonych przed 37. tygodniem ciąży lub urodzonych z masą urodzeniową poniżej 2500 g należy zastosować szczepionkę błoniczo-tężcowo-krztuścową z bezkomórkowym komponentem krztuśca (DTap), według wskazań producenta szczepionki, zaś w przypadku orzeczenia przeciwwskazania do szczepienia przeciw krztuścowi należy zastosować szczepionkę błoniczo-tężcową (DT);

Typy szczepionek ze względu na rodzaj antygenu szczepionki

Żywe (atenuowane, czyli odzjadliwione)

• bakteryjne - np. szczepionka BCG
• wirusowe - np. szczepionka przeciwko poliomyelitis, odrze, śwince, różyczce

Zabite

• bakteryjne - np. szczepionka przeciw krztuśćcowi, durowi brzusznemu, cholerze o wirusowe - np. szczepionka przeciw grypie, wściekliźnie, kleszczowemu zapaleniu opon
• specyficzne fragmenty organizmów o bakteryjnych - np. polisacharyd pneumokoków, koniugat Haemophilus influenzae typ B o wirusowych - np. materiał otrzymany w wyniku działań inżynierii genetycznej jako szczepionka przeciwko wirusowi Hepatitis B
• Anatoksyny - np. szczepionka przeciw toksynie tężcowej, błoniczej. Uodpornienie szczepionkami inaktywowanymi wywołuje krócej trwającą odporność, niż przy użyciu szczepionek żywych i anatoksyn.

Podział szczepionek ze względu na skład szczepionki

• monowalentne (jednorodne) - zawierają tylko jeden rodzaj antygenu
• poliwalentne (skojarzone) - zawierają kombinację kilku antygenów (np. szczepionka Di -Te -Per

Kojarzenie różnych antygenów wynika z tzw. efektu adiuwantowego, tzn. znacznie silniejszej odpowiedzi organizmu na antygeny podane łącznie, w porównaniu z odpowiedzią na te same antygeny wprowadzane osobno.

Czym są szczepionki skojarzone i kiedy można z nich skorzystać?

Alternatywą dla pojedynczych szczepionek są szczepionki skojarzone (5 w w1 i 6 w 1), które w jednym zastrzyku zapewniają ochronę przed kilkoma chorobami (pozwalają na ograniczenie liczby zastrzyków). Szczepionki te mogą być wykorzystywane do realizacji Programu Szczepień Ochronnych po ich sfinansowaniu przez rodziców.

W Polsce dostępne są szczepionki skojarzone:

• szczepionka pięciowalentna DTaP-IPV+Hib (5 w 1) uodparniająca przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu,
• szczepionka sześciowalentna DTaP-IPV+Hib+HBV (6 w 1) uodparniająca przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu b, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

Większość dzieci może przyjmować szczepionki skojarzone i dobrze na nie reaguje, jednak niektóre – zdecydowanie nie (dotyczy to także obowiązkowych szczepień bezpłatnych i towarzyszących im niepożądanych objawach poszczepiennych). Są to dzieci, które:

• są uczulone na szczepionki - szczepionki nie należy podawać niemowlętom, u których wystąpiła reakcja anafilaktyczna (ciężka reakcja alergiczna) na poprzednią dawkę szczepionki,
• w dniu szczepienia mają gorączkę – choć katar czy kaszel nie są przeciwwskazaniami do szczepienia, przed jej podaniem dziecko powinien zbadać lekarz. To on powinien zdecydować, czy szczepienie przełożyć czy też nie.
• mają objawy neurologiczne (np. epilepsja).

Czy można zmniejszyć ból podczas szczepienia niemowląt?

Z badań opublikowanych w 2012 roku w czasopiśmie Pediatrics wynika, że zastosowanie interwencji niefarmakologicznych, takich jak "szybkie i dokładne otulenie dziecka, trzymanie dziecka w pozycji na boku lub brzuchu, uciszanie, kołysanie i podanie smoczka, szybciej i lepiej łagodzi ból związany z rutynowym szczepieniem dzieci w wieku 2 i 4 miesięcy niż preferowane dotąd metody standardowe".

Za metody standardowe do tej pory uważano :

• w przypadku jednoczesnego szczepienia kilkoma preparatami podawanie najpierw szczepionek mniej bolesnych
• podawanie roztworu glukozy bezpośrednio przed szczepieniem lub karmienie dziecka piersią w trakcie szczepienia
• masowanie miejsca wkłucia bezpośrednio przed szczepieniem i po szczepieniu
• miejscowe znieczulenie za pomocą kremu Emla

Źródło: KOMUNIKATGŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGOz dnia 25 października 2018 r.w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2019

wsparcie merytoryczne: Medycyna praktyczna - szczepienia niemowląt