Kiedy urodziła się moja córka, byłam niezwykle przejęta ciążąca na mnie odpowiedzialnością, chciałam być matką doskonałą. Karmienie, tulenie, pranie i prasowanie to było dla mnie mało – niemal od pierwszych dni chciałam stymulować jej rozwój intelektualny.

Kupowałam odpowiednie zabawki, czytałam poradniki, nabywałam książeczki i ciągle zastanawiałam się, czy na pewno dostatecznie dużo się staram.

Kiedy kilka lat później urodził się mój syn wiedziałam już, że do tego, by wspierać prawidłowy rozwój fizyczny i umysłowy dziecka niepotrzebne są pomoce naukowe, a … zainteresowanie rodziców. Okazuje się  bowiem, że zwykła zabawa z dzieckiem dostarcza maluchowi wiele pozytywnych bodźców, które wpływają na jego intelekt poprzez rozwój zmysłów: słuchu, wzroku, dotyku, smaku, węchu i zmysłu równowagi, nazywanego szóstym zmysłem.

Słuch
Dziecko słyszy (choć słabo) już wtedy, gdy mieszka w brzuchu mamy. Po narodzinach pamięta głos mamy, jej ulubioną muzykę – nie lubi hałasu, męczy go gwar, a nagły dźwięk telefonu może go nieźle wystraszyć.

Jak zadbać o słuch niemowlaka?

• rozmawiaj z dzieckiem – opowiadaj mu o różnych rzeczach nawet wtedy, gdy sądzisz, że cię nie rozumie
• śpiewaj mu - i to nie tylko przed snem, ale i wtedy, gdy jest smutne albo wręcz przeciwnie
• kupuj zabawki, które wydają dźwięki – od grzechotki, przez puzzle z odgłosami zwierząt, po małe pianinko
• czasem malca wołaj, czasem mów do niego szeptem
• zwracaj maluchowi uwagę na takie dźwięki jak szum wiatru, kapanie wody w kranie, skrzypienie drzwi u sąsiadów, śpiew ptaków
• odkryjcie świat instrumentów muzycznych – kup maluchowi flet, tamburyno, cymbałki
• bawcie się w naśladowanie odgłosów – od psa, przez auto, po pociąg
• bawcie się w wydobywanie różnych dźwięków: klaskanie, cmokanie, parskanie
• pozwól czasem maluchowi hałasować – niech puka łyżkami w szklanki, pokrywkami w garnki
• do jednej butelki wsyp piasek, do drugiej groch – i podaruj maluchowi takie oto grzechotki
• dużo czytaj dziecku – koniecznie pamiętaj o rytmicznych wierszykach, takich jak „Lokomotywa” czy „Ptasie radio”
• bawcie się muzyką: tańczcie, maszerujcie w jej rytmie, podskakujcie, wyklaskujcie rytm, bijcie brawa
• serwuj maluchowi muzykę– ale niech nie będzie to tylko muzyka dla dzieci – „Fasolki” czy zalecana dzieciakom klasyka. Włącz swoją ulubioną płytę czy radio; pamiętaj o muzyce cichej, spokojnej muzykę, ale nie zapominaj o bardziej energetycznych utworach

• chroń dziecko przed hałasem – staraj się nie krzyczeć, nie włączać radia czy telewizora zbyt głośno

 
Wzrok

Już noworodek ma bardzo dobry wzrok - tyle, że nieco krótki. Maluch widzi bardzo wyraźnie, ale tylko to, co jest położone do 30 centymetrów od jego oczu. Cała reszta to tylko rozmyte plamy - dopiero z czasem mózg uczy się korzystać z danych, które przesyła mu oko

Jak stymulować rozwój wzroku niemowlaka?

• na ścianie na wysokości wzroku dziecka powieś kolorowe, duże obrazki, pod sufitem umieść kolorowe balony
• zadbaj o kolorową karuzelę nad łóżeczkiem, barwną matę, przyciągające wzrok zabawki
• niech pokój dziecka nie będzie zbyt pastelowy – jeśli nie chcesz, by ściany pokoju miały soczyste kolory, zadbaj o intensywną barwę zasłon, lampy czy bordera
• oglądając książeczki zgadujcie „gdzie miś ma oko”, bawiąc się lalkami pytaj „gdzie lala ma guzik”
• wspólnie oglądajcie zdjęcia, układajcie puzzle, komiksy
• bawcie się w puszczanie zajączków lusterkiem, daj dziecku latarkę, kup lampkę z projektorem
• pokazuj maluchowi świat – kolorowe liście, barwnego ptaszka, czarnego psa i białego kotka; jadące auto, przesuwające się obłoki, maszerujące mrówki

Dotyk
Od pierwszych chwil po narodzinach to właśnie dotyk odgrywa największą rolę w poznawaniu świata przez dziecko


Jak pobudzać rozwój zmysłu dotyku niemowlaka?

• dotykaj swoje dziecko - przytulaj, masuj, głaszcz, delikatnie łaskocz; pozwól, by ono dotykało ciebie
• jeśli to tylko możliwe pozwól, by maluch miał bose stopy – by bawił się nimi, pozwól mu na chodzenie bez skarpet - po dywanie, terakocie, po trawie czy piasku
• jeśli macie zwierzaka w domu – nie izoluj go od dziecka (chyba, że maluch jest alergikiem)
• bawcie się - ugniatajcie papierowe kule, spróbujcie to samo zrobić z serwetkami, folią czy reklamówką
• malujcie palcami, lepcie z ciastoliny i masy solnej
• baw się w zabawy typu „sroczka kaszkę warzyła” czy „idzie kominiarz po drabinie”
• dotykajcie przedmiotów o różnych fakturach (ptasie piórko, kłębek wełny, kartonik, twardy słoiczek) i temperaturze (kostki lodu, ciepły makaron)
• baw się z maluchem w rozpoznawanie przedmiotów przez dotyk - możecie wrzucić do pudełka klocki, buteleczki, skarpetki – losować je i z zamkniętymi oczami zgadywać co to
• wsyp do miseczek cukier, mąkę, ryż i pozwól, by dziecko bezkarnie pobawiło się nimi
• odwiedzajcie piaskownicę, place zabaw, „małpie gaje”; pozwól, by maluch zabierał zabawki do wanny, do wieczornej kąpieli

Smak

Co ciekawe, dzieci potrafią rozróżniać smaki jeszcze będąc w brzuchu mamy. Po przyjściu na świat, choć znają różne smaki, uznają tylko jeden – słodki, dopiero po kilku miesiącach zaczynają tolerować i doceniać inne.

Jak pobudzać rozwój zmysł smaku u niemowlaka?

• od początku zapoznawaj malca z różnymi smakami, eksperymentuj w kuchni – gotuj różne zupy (do bazy dodawaj to buraczki, to brokuły, to pomidory), ciekawe (dopasowane do wieku) potrawy, wprowadzaj różne (dozwolone) owoce i warzywa
• nie dosładzaj herbatek i kaszek
• nie dosalaj zup i potraw (lub syp symboliczne ilości)
• bawcie się w odgadywanie smaków z zawiązanymi oczami, zacznijcie od słodkiego jabłka i słonego krakersa
• rozmawiajcie o smakach, zwracajcie na nie uwagę, porównujcie – to jest bardziej, a to mniej słodkie/słone
• używaj przypraw – odkryj te, które nie są solą i pieprzem
•  

Węch
Czy wiesz, że kilkudniowe niemowlę jest w stanie rozpoznać mamę po zapachu?

Jak stymulować rozwój węchu u niemowlaka?

• nie używaj w mieszkaniu odświeżaczy powietrza, nie przesadzaj z perfumami i ostrymi detergentami

• pozwól dziecku poznawać świat naturalnych zapachów: kwiatów, pomidorów, lasu, świeżego chleba, ale nie strońcie od przypalonego mleka i innych mało przyjemnych zapachów
• bawcie się w rozpoznawanie przedmiotów po zapachu – zawiązujcie sobie oczy i rozpoznawajcie przedmioty po zapachu: mandarynka, mydło, kwiat

Zmysł równowagi
Mówi się o nim szósty zmysł. Jest to tzw. układ przedsionkowy - ośrodek równowagi, który znajduje się w uchu środkowym. To dzięki niemu panujemy nad własnym ciałem i odczuwamy grawitację. Ma on ogromne znaczenie dla rozwoju dziecka – i to nie tylko fizycznego (koordynacja ruchowa), ale i umysłowego.

Jak stymulować zmysł równowagi u niemowlaka?

• pokazuj maluchowi świat, nosząc go w pozycji pionowej (jeśli już będzie można)
• noś malucha, tul, kołysz
• nie strońcie od huśtawek, bujanych koników i ruchu w ogóle

mzb