Twoje piersi stały się obrzmiałe i bolesne, nie wypływa z nich pokarm lub pojawia się, ale w minimalnych ilościach. Twoje dziecko jest głodne, a ty – zdezorientowana.

Spokojnie! Zastój pokarmu, bo o nim mowa, to dolegliwość, na którą często skarżą się karmiące mamy. Dobra wiadomość jest taka, że szybko można sobie z nim poradzić, a i sprawić, by nie powrócił.

Objawy zastoju pokarmu

Zastój pokarmu to sytuacja, kiedy mleko nie może wypłynąć z piersi bądź wypływa z niej, ale w bardzo subtelnych ilościach. Pomimo tego, że masz pokarm, nie możesz nakarmić dziecka. To efekt zatkania przewodu mlecznego. Piersi, nie tylko podczas karmienia maluszka, mogą boleć. Są twarde, obrzmiałe, przepełnione, zaczerwienione i często cieplejsze niż reszta ciała.

Przyczyny zastoju pokarmu

Przyczyną zastoju pokarmu jest nieprawidłowe odprowadzanie mleka z piersi. Najczęściej stoi za tym:

niewłaściwa pozycja karmienia,
zła technika ssania malucha,
niewystarczające opróżnianie piersi (dokarmianie malucha mlekiem modyfikowanym, niewystarczająco częste przystawianie dziecka do piersi, niewystarczająco długie karmienie),
powikłanie po nawale pokarmu (który pojawia się kilka dób po porodzie),
podejmowane próby odstawiania dziecka od piersi (zbyt wczesne),
nagłe wprowadzenie długich przerw między karmieniami,
stres i zmęczenie mamy,
uraz piersi,
zbyt ciasny biustonosz.

Jak sobie radzić z zastojem pokarmu?

W przypadku zastoju pokarmu trzeba szybko przejść do działania i przeprowadzić je dwutorowo: udrożnić przewody mleczna i ułatwić wypływ mleka z piersi oraz zmniejszyć obrzęk i dyskomfort piersi. Co robić?

Często przystawiać dziecko do piersi – także tej, którą dotknął zastój. Mało tego - karmienie rozpoczynać właśnie od niej.
Przed karmieniem ogrzać pierś – wziąć ciepły prysznic, zrobić ciepły okład (to ułatwia wypływ mleka z piersi).
Zrobić bardzo delikatny masaż piersi w kierunku brodawki, by pobudzić wypływ pokarmu (zwłaszcza przed i podczas karmienia).
Przed karmieniem odciągnąć nieco mleka (by ułatwić dziecku chwycenie brodawki)
Prawidłowo przystawiać dziecko do piersi. Znaleźć wygodną pozycję, ale i taką, która ułatwi dziecku chwycenie brodawki (np. pozycja „spod pachy”).
Po karmieniu zrobić okład ze schłodzonych liści kapusty (warto trzymać je w zamrażarce, tak na wszelki wypadek).
Przyłożyć schłodzony kompres żelowy (sprawdzi się lód zawinięty w ręcznik, ale możesz kupić kompres w aptece).
Zrobić okład z napęczniałego w ciepłej wodzie siemienia lnianego.
Zażyć środek przeciwbólowy (bezpieczny dla karmiących mam).
Pić herbatkę z melisy.
Próbować zrelaksować się, odstresować.
Odciągać mleko miedzy karmieniami, ale tylko taką ilość, by poczuć ulgę. Odciąganie większej ilości mleka będzie pobudzać laktację.

Czego nie robić podczas zastoju pokarmu?

Choć pokusa jest silna, nie możesz:

Masować i uciskać piersi – silny ucisk może doprowadzić do uszkodzenia pęcherzyków i przewodów mlecznych, a także do powstawia ropnia.

Bandażować piersi (choć taki szalony pomysł może ci podsunąć babcia lub starsza ciocia)

Odciągać pokarmu. Całkowite opróżnianie piersi pobudzi laktację, co utrudnia likwidację zastoju.

Komplikacje i powikłania

Zastój pokarmu sam nie minie. Jeśli nie podejmiesz działań, nie tylko nie unikniesz bólu i problemów z karmieniem, ale możesz doprowadzić do zapalenia piersi i powstania ropnia, co zagraża twojemu zdrowiu. Jeśli zastój pokarmu nie mija, pojawiają się gorączka, dreszcze, osłabienie, zgrubienie lub guz w piersi, zgłoś się do lekarza.

Co robić, by uniknąć zastoju pokarmu?

Przystaw dziecko do piersi jak najszybciej po porodzie.
Karm maluszka na żądanie.
Karm dziecko w spokojnej atmosferze, w wygodnej dla was pozycji. Nie spiesz się.
Upewnij się, że dziecko dobrze chwyta pierś, najada się.
Staraj się być mamą zrelaksowaną i spokojną.