Jak interpretować wyniki badania nasienia - seminogram?
Badanie nasienia nie należy do przyjemności, ale czasem po prostu trzeba je wykonać. Jest to badanie „ilościowe”, gdzie ocenie poddawane są ilość, szybkość i budowa plemników.
Na podstawie analizy zaledwie tych trzech parametrów jesteśmy w stanie oszacować płodność danego mężczyzny. Gdy wynik mieści się w normach a dziecka dalej nie ma nasienie badane jest „jakościowo” lub szerszej diagnostyce poddawana jest partnerka.
A co gdy wartości są poniżej norm referencyjnych?
Jeżeli ilość plemników jest poniżej norm referencyjnych wyznaczonych przez WHO , mówimy o oligospermii. Wyróżnia się oligospermię lekką, ciężką, bardzo ciężką i ekstremalną.
Jedynie oligospermia bardzo ciężka (od 1 do 5 mln/ml plemników), czy oligospermia ekstremalna (pojedyncze plemniki w ejakulacie) są wskazaniem do zastosowania zapłodnienia pozaustrojowego (IVF).
W przypadku oligospermii ciężkiej (od 5 do 10 mln/ml plemników) jak i lekkiej (od 10 do 20 mln/ml plemników) z powodzeniem stosuje się inseminacje domaciczną (IUI). Jednak jej skuteczność jest zależna od parametrów nasienia, jak i stanu jajowodów, oraz wieku partnerki.
Zdarza się, że ilościowo plemników jest dość dużo, ale są bardzo powolne albo nie wykazują ruchu w ogóle, wtedy mówimy o asthenospermii.
Pożądane jest, aby co najmniej 32% plemników wykazywało ruch postępowy ogółem czyli ( ruch A + B > 32% ).
Jeżeli nie obserwuje się ruchu postępowego szybkiego (A) ani postępowego wolnego (B). Taki stan rzeczy może wynikać z nieodpowiedniej budowy plemników, deformacji które utrudniają im dostanie się do komórki jajowej. Zdefektowane plemniki występują nawet w najwyższej jakości nasieniu, problem się zaczyna gdy jest ich za dużo.
W nasieniu nie powinno być mniej niż 4% plemników o poprawnej morfologii (budowie). A gdy jest zbyt niska liczba plemników o prawidłowej budowie w nasieniu mówimy o teratospermii.
Niektóre badania sugerują, że teratospermia nie jest „patologią” nasienia i jak potwierdzają badania mężczyźni mający zaledwie 1% plemników o prawidłowej morfologii mogą płodzić dzieci, o ile plemników jest wystarczająco dużo.
Obniżona ruchliwość plemników, czy niezbyt wysoki odsetek plemników o poprawnej budowie nie jest wskazaniem do zapłodnienia pozaustrojowego (IVF). Chyba, że uprzednio przeprowadzone trzy inseminacje domaciczne (IUI) zakończyły się niepowodzeniem, lub odsetek ruchliwych plemników jest drastycznie niski.
Bywa, że w nasieniu nie dość, że występuję zmniejszona ilość plemników, to jeszcze zaburzony jest ich ruch poprzez ich nieprawidłową budowę. Wtedy mamy do czynienia z oligoasthenoteratozoospermią (OAT).
Interpretacja seminogramu to nie tylko mieszczenie się w normach, ale określenie liczby „przyszłych zwycięzców”. I tutaj wykonując podstawową kalkulacje można się zdziwić..
Dla przykładu Pan A o poprawnych parametrach nasienia:
- koncentracja około 15mln/ml plemników,
- objętość ejakulatu : 1,5 ml,
- ruchliwość: 32%,
- z czego 4% o poprawnej morfologii.
- 15 x 1,5 x 32% x 4%
Czyli Pan A ma jedynie 0,28 mln plemników o poprawnej budowie
A Pan B z „gorszymi” parametrami nasienia gdzie:
- koncentracja: 7mln/ml,
- objętość ejakulatu : 2ml,
- ruchliwość: 40%,
- morfologia 15%
- 7 x 2 x 40% x 15%
ma 0,84 mln plemników, czyli wyższy potencjał do zapłodnienia!!
Co więcej płodność mężczyzny jest dynamiczna. A to oznacza, że parametry nasienia jednego mężczyzny mogą się bardzo zmieniać w czasie. Nawet w przypadku bardzo złych wyników należy wykonać kilka badań, ażeby potwierdzić złą diagnozę.
kate_p7