Wcześniak – wyjątkowy pacjent współczesnej medycyny

Wcześniak to noworodek urodzony przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży (pomiędzy 22. a 37. tygodniem jej trwania). Ze względu na skrócony czas rozwoju w łonie matki, noworodki urodzone przedwcześnie często mają niedojrzałe narządy i układy, co wiąże się z koniecznością specjalistycznej opieki medycznej po urodzeniu. 

Przyczyny przedwczesnych porodów

Istnieje wiele powodów, dla których dzieci rodzą się przed czasem. Według specjalistów za przedwczesne porody odpowiada najczęściej:

• zła dieta, niehigieniczny tryb życia, używki, anemia, nadwaga bądź niedożywienie ciężarnej,
• niski status społeczno-ekonomiczny ciężarnej,
• nadmierny wysiłek fizyczny, stres, przeciążenie psychiczne przyszłej mamy,
• czynniki infekcyjne, problemy położniczo-ginekologiczne, wady budowy narządów rodnych, choroby przebyte przez ciężarną,
• zły stan zdrowia matki: choroby serca, krążenia, cukrzyca, choroby tarczycy, zaburzenia hormonalne, toksoplazmoza,
• wiek ciężarnej - poniżej 17. lub powyżej 35. roku życia,
• wady płodu, ciąża mnoga.

Nie każdy wcześniak musi być dzieckiem chorym, jednak wcześniejsze narodziny wiążą się z ryzykiem różnorodnych trudności zdrowotnych. Kluczowym czynnikiem wpływającym na stan noworodka jest stopień dojrzałości jego narządów wewnętrznych: im dłużej trwała ciąża, tym większe szanse na uniknięcie powikłań. Co grozi wcześniakom?

Wcześniaki często zmagają się z wieloma problemami zdrowotnymi, wśród których najczęstsze to: niedokrwistość, zwiększona podatność na zakażenia, zaburzenia neurologiczne, trudności w oddychaniu (szczególnie w przypadku dzieci urodzonych przed 32. tygodniem ciąży), a także problemy ze słuchem, wzrokiem oraz pracą serca czy odpornością. Występują również opóźnienia w rozwoju psychoruchowym, wymagające długoterminowej obserwacji i wsparcia. 

Od momentu narodzin wcześniaki znajdują się pod stałą opieką specjalistów, jednak istotną rolę w monitorowaniu ich rozwoju odgrywają także rodzice, których opieka, ale także czujność i zaangażowanie mają ogromne znaczenie w dalszym przebiegu leczenia i rehabilitacji. 

Zakres problemów zdrowotnych, potrzeby pielęgnacyjne oraz rokowania co do dalszego rozwoju zależą w dużym stopniu od stopnia wcześniactwa i dojrzałości dziecka w chwili porodu. Grupa wcześniaków jest bardzo zróżnicowana: obejmuje zarówno noworodki skrajnie niedojrzałe, urodzone przed 28. tygodniem ciąży i ważące często poniżej 1000 g, jak i dzieci urodzone blisko planowanego terminu, czyli między 34. a 37. tygodniem.  [mp.pl]

Profilaktyka wcześniactwa odgrywa kluczową rolę w zmniejszaniu liczby przedwczesnych porodów i poprawie zdrowia noworodków. Jednym z najważniejszych elementów zapobiegania przedwczesnemu porodowi jest racjonalna, dobrze zbilansowana dieta w ciąży. Prawidłowe odżywianie w ciąży powinno dostarczać organizmowi przyszłej mamy wszystkich niezbędnych składników odżywczych, które mają wpływ nie tylko na zdrowie matki, ale i rozwój dziecka jeszcze przed narodzinami.

Zgodnie z zaleceniami amerykańskich ekspertów, odpowiednia suplementacja w ciąży może realnie przyczynić się do zmniejszenia ryzyka przedwczesnych urodzeń nawet o około 5%. Szczególnie istotne jest włączenie do diety pięciu kluczowych składników: kwasu foliowego, witaminy D, jodu, żelaza oraz Omega 3 (zwłaszcza kwasu DHA). Szacuje się, że dzięki takiemu wsparciu dietetycznemu, możliwe byłoby zmniejszenie liczby wcześniaków nawet o ponad 1300 rocznie. W skali indywidualnej ryzyko wcześniactwa może zostać ograniczone aż o 85%.

Potwierdzenie skuteczności suplementacji przyniosły również badania prowadzone przez prof. Susan Carlson z University of Missouri w Kansas City. Dowiodła ona, że stosowanie DHA pochodzenia roślinnego (z alg) może znacząco obniżyć ryzyko przedwczesnego porodu – nawet o ponad 85%. Wyniki te podkreślają, jak istotne znaczenie ma świadome podejście do żywienia w okresie ciąży i rola profilaktyki w trosce o zdrowie przyszłych mam oraz ich dzieci.