Zgaga i wzdęcia - przyczyny, objawy i domowe sposoby

Zgaga to nieprzyjemne uczucie pieczenia w dolnej części klatki piersiowej połączone z odczuciem goryczy w ustach. Zdarza się, że pojawia się także uciążliwa czkawka, wymioty i bóle zamostkowe nasilające się przy pochylaniu, leżeniu i dźwiganiu, także trudności w połykaniu.

Wzdęcia to subiektywne wrażenie obecności w jamie brzusznej nadmiernej ilości gazów. Może im towarzyszyć zwiększenia obwodu brzucha oraz dyskomfortu w jamie brzusznej.

Zgaga i wzdęcia w ciąży to przypadłości, które towarzyszą wielu kobietom, w różnym natężeniu, często od samego od początku ciąży aż do porodu. Skąd się biorą?

Przyczyną zgagi i wzdęć na początku ciąży jest przede wszystkim zaburzona gospodarka hormonalna. Odpowiada za to głównie progesteron, hormon wydzielany przez jajniki, nadnercza i łożysko, który rozluźnia mięśnie gładkie i dolny zwieracz przełyku oraz spowalnia proces trawienny (wzdęcia i zgaga w ciąży 1. trymestr).

Zgaga najczęściej jest spowodowana przez zwiotczenie ścian mięśni przewodu pokarmowego. W rezultacie treść żołądka przedostaje się do przełyku, podrażniając śluzówkę i powodując zgagę. Typową przyczyną wzdęć mogą być częste zaparcia, które stanowią blokadę dla ujścia gazów. To sprawia, że wydzielające się gazy nie mogą być swobodnie wydalane z organizmu, co z powoduje wzdęcia.

Nie bez znaczenia jest ucisk powiększającej się macicy oraz rosnącego dziecka na żołądek i jelita. To sprawia, że jedzenie pozostaje w przewodzie pokarmowym przez dłuższy czas (to głównie wzdęcia i zgaga w ciąży 3. trymestr).

Co jeszcze oznacza zgaga w ciąży (zdecydowanie nie to, że dziecku rosną włosy, jak mówi jedna z ludowych mądrości przekazywanych z pokolenia na pokolenie)? Dlaczego pojawiają się wzdęcia? Odpowiadać za to mogą zaburzenia pracy układu pokarmowego: spowolnienie trawienia, nieprawidłowy pasaż jelitowy, zaleganie w jelitach mas kałowych. Pod koniec ciąży to często wina zmęczenia i stresu związanego tak z ciążą, jak i zbliżającym się porodem.

Duży udział w powstawaniu zgagi i wzdęć w ciąży mają błędy dietetyczne: zarówno skład jadłospisu, jak i sposób spożywania pokarmów i nawyki żywieniowe.

Najczęściej zgaga w ciąży pojawia się po spożyciu:

• bardzo obfitego posiłku,
• pokarmów mocno przyprawionych, ostrych, smażonych czy wysoko przetworzonych, również kwaśnych  i wzdymających,
• napojów gazowanych, także kawy lub herbaty na czczo,
• posiłku bez dokładnego gryzienia, w pośpiechu,
• niektórych leków (na przykład przeciwwymiotnych

oraz po przyjęciu pozycji leżącej bezpośrednio po spożyciu posiłku,

Męczy cię potworna zgaga w ciąży? Aby sobie pomóc, z dietywyklucz (bądź znacząco ogranicz) takie produkty za nią odpowiadające, jak:

• smażone i tłuste potrawy,
• czarny pieprz,
• czosnek,
• surowa cebula,
• ser żółty,
• cytrusy,
• czekolada,
• mięta pieprzowa,
• kawa i czarna herbata,
• napoje gazowane.

Wzdęcia w ciąży mogą być spowodowane spożywaniem produktów, które są długo trawione i przez co mają tendencję do zalegania w jelitach, ale i wzdymające bądź kwaśne.

Jaka żywność powoduje wzdęcia? To przede wszystkim kalafior, kapusta, brokuły, brukselka, szparagi, ziemniaki, makaron, otręby owsiane, biały ryż, pieczywo,  owoce o wysokiej zawartości błonnika (np. maliny, banany, jabłka), smażone lub tłuste potrawy, cukier, słodkie napoje gazowane.

Czy istnieje szybki sposób na zgagę w ciąży? Okazuje się, że tak. Jak sobie pomóc?

• Zwracaj uwagę na to, co i jak jesz.
• Spożywaj regularnie kilka małych posiłków.
• Jedz powoli i dobrze przeżuwaj jedzenie.

• Unikaj ostrych przypraw, tłustych i wzdymających potraw, także kwaśnych owoców (cytrusy) oraz warzyw (kiszone ogórki i kapusta), które zwiększają wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Wyeliminuj słodycze, fast foody i żywność przetworzoną, które zawierają bardzo duże ilości cukru i tłuszczu.

• Jedz produkty bogate w błonnik, spożywaj suszone owoce.
• Zrezygnuj z mocnej herbaty i kawy, pij dużo niegazowanej wody mineralnej. Wypijaj co najmniej 8-10 szklanek wody dziennie, ale nie pij podczas jedzenia.

• Po posiłku odpoczywaj w pozycji siedzącej. Podczas leżenia trzymaj głowę i klatkę piersiową trzymaj wyżej niż resztę ciała (to szczególnie ważne, jeśli dokucza ci zgaga w ciąży w nocy lub w ciągu dnia podczas drzemek i odpoczynku).
• Nie jedz późno kolacji. Ważne jest jedzenie ostatniego posiłku na minimum 3 godziny przed pójściem spać. Dzięki temu żołądek będzie miał czas, by się opróżnić, co zapobiega cofaniu się pokarmu do przełyku w czasie snu.

• Bądź aktywna, bo dłuższe leżenie rozluźnia mięśnie i może powodować zaostrzenie objawów.
• Noś luźną odzieży.
• Pilnuj wagi.

• Uważa się, że probiotyki znalezione w jogurtach neutralizują kwasy żołądkowe.
• Pij zimne mleko przed posiłkiem i za każdym razem, kiedy pojawi się zgaga.

• Jedz imbir, który można stosować zarówno w postaci naparu, jak i kłącza. Świeży imbir wchłania cofające się do przełyku kwasy i łagodzi podrażnienia.
• Chrup migdały. Dzięki dużej zawartości magnezu i wapnia działają alkalizująco i neutralizują kwaśną treść z żołądka.
• Spróbuj jeść listki bazylii.

• Pij napar z siemienia lnianego, który działa powlekająco na przewód pokarmowy, dzięki czemu zmniejsza uczucie pieczenia w przełyku.
• Popijaj napar z mięty (pobudza wydzielanie soków trawiennych i żółci),
• Jeśli zaczyna cię piec w przełyku, żuj zmieloną mieszankę kminku z majerankiem (stosunek 1:1).

Czy istnieje skuteczny domowy sposób na wzdęcia w ciąży? Tak. Co zatem robić?

• Dbaj o lekkostrawną dietę.
• Pij dużo wody. Bez niej może dochodzić do zaparć.

• Spożywaj produkty bogate w błonnik, który ułatwia przesuwanie mas kałowych w jelitach.
• Jedz małe porcje jedzenia. Spożywaj je powoli. Obserwuj na jaką żywność reagujesz wzdęciem i zrezygnuj z niej.  

• Nie pij ani zimnych, ani gorących napojów bezpośrednio po jedzeniu, bo to może wywołać produkcję nadmiernej ilości gazu w jelitach.
• Unikaj mówienia podczas jedzenia, żeby nie łykać za dużo powietrza.

• Unikaj obcisłych ubrań.       
• Chodź na spacery, bądź aktywna fizycznie. Wykonuj bezpieczne ćwiczenia na wzdęcia w ciąży (np. ćwiczenia z piłką, aqua-aerobic).

• Dbaj o regularny rytm wypróżnień. Dzięki temu masy kałowe nie będą zalegać w jelitach, a powstających gazów będzie znacznie mniej.
• Pij rumianek i herbatę koperkową (jeśli lekarz się zgodzi).

• Pomóc mogą także preparaty z apteki, po które można sięgać po konsultacji z lekarzem. Warty uwagi są na przykład te, które zawierają symetykon, który nie wchłania się do krwi i jest bezpieczny dla dziecka. To substancja, który rozbija pęcherzyki powietrza i ułatwia usuwanie gazów z jelit. Dostępne są zarówno produkty w formie kapsułek, jak i kropli.  

Na każdym etapie ciąży, nawet jeśli nie dokuczają ci typowe dolegliwości ciążowe, dbaj o siebie. Prowadź zdrowy, higieniczny tryb życia. Dobrze jedz, często się ruszaj się, wysypiaj i odpoczywaj, a i unikaj sytuacji stresowych. To naprawdę ważne.