Co pyli w maju i czerwcu? Objawy alergii późną wiosną

Jakie drzewa pylą w maju i czerwcu?

Co pyli w maju i czerwcu? Lista roślin jest dość długa: są wśród nich drzewa, trawy czy chwasty, ale w powietrzu unoszą się też zarodniki grzybów. Na co uważać?

Brzoza

Choć w maju dobiega końca pylenie brzozy, w chłodniejszych regionach może się jeszcze utrzymywać wyższe stężenie jej pyłków. Alergia na pyłek brzozy powinna ustąpić w drugiej połowie maja, kiedy alergen znika z powietrza.

Wierzba

Wprawdzie wierzba najczęściej pyli w kwietniu, jednak jej pyłki mogą być niekiedy obecne w powietrzu również w pierwszych dniach maja.

Dąb

Od pierwszej połowy miesiąca kwitnienie rozpoczną dąb. W pierwszej połowie miesiąca rozpoczyna się pylenie dębu szypułkowego, co trwa około 2 tygodnie. Potem, w drugiej połowie miesiąca, zaczyna pylić dąb bezszypułkowy. Ich pyłki mogą się unosić w powietrzu nawet do końca maja.

Dąb szypułkowy rośnie na terenie całego kraju, natomiast bezszypułkowy nie występuje w górach oraz w północno-wschodniej części Polski.

Sosna

W maju pylić zaczyna także sosna, która należy do rodziny drzew iglastych. W Polsce rosną jej 4 gatunki. To sosna pospolita, sosna czarna, limba i kosodrzewina. Okres jej pylenia może trwać do połowy czerwca.

Drzewa te wytwarzają charakterystyczny żółty pyłek, jednak uczulenia na pyłki sosny (i innych drzew iglastych) zdarzają się rzadko (jak widać nie wszystkie pyłki roślinne wywołują silne reakcje alergiczne). Podczas okresu pylenia i opadów deszczu, w kałużach można zauważyć żółty osad, nazywany często „siarczystym deszczem".

Warto pamiętać, że wysokie stężenie pyłku sosny w powietrzu może spowodować uszkodzenie mechaniczne nosa, co skutkuje bardziej dokuczliwymi objawami uczulenia wywołanego pyłkami traw.

Czarny bez, buk i lipa

Późną wiosną trzeba też uważać na czarny bez. Choć roślina jest często wykorzystywana do łagodzenia alergii, jej pyłek może uczulać. W skrajnych przypadkach możliwy jest wstrząs anafilaktyczny.

Na przełomie maja i czerwca kwitnienie zaczynają również buki. W czerwcu w powietrzu utrzymują się pyłki lipy.

Dobra wiadomość jest taka, że w czerwcu, w porównaniu z poprzednimi miesiącami wiosennymi, drzewa pylą zdecydowanie mniej intensywnie.

Pylenie traw w maju

W maju zaczynają pylić trawy, które wywołują katar sienny oraz atopową astmę oskrzelową. To najczęstsza przyczyna uczuleń wśród alergików. Jej objawem jest pieczenie i łzawienie oczu, męcząc kaszel oraz katar z kichaniem i intensywną wydzieliną z nosa.

Uczulenie na alergeny pyłku traw jest najczęstszą przyczyną pyłkowicy, czyli alergicznego zapalenia spojówek. Może pojawić się także astma pyłkowa.

W Polsce występuje około 200 różnych gatunków traw. Ich pylenie zaczyna się w maju, trawa pyli silnie także w czerwcu i lipcu. Według badań ECAP (Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce) blisko 16% przypadków alergicznego nieżytu nosa wywołują pyłki traw.

Najwcześniej, bo z początkiem miesiąca, zaczyna pylić tak zwana słodka trawa wiosenna, a także trawa tymotka i kupkówka. Stężenie ich pyłków utrzymuje się na wysokim poziomie zwłaszcza na terenach podmiejskich, w parkach i na łąkach. Te gatunki sprawiają problem nawet do sierpnia.

Pyłki traw utrzymują się w powietrzu prawie do połowy lipca, na początku czerwca pylenie staje się jednak coraz intensywniejsze. Najintensywniejsze pylenie traw ma miejsce w drugiej połowie maja, w czerwcu i lipcu.

Maj to także miesiąc, w którym pylić zaczynają zboża, jak na przykład żyto, które również jest trawą (uprawną).

Pylenie roślin

Czerwiec to także czas intensywnego pylenia roślin takich jak szczaw, babka lancetowata, pokrzywa oraz komosa.

Szczaw zaczyna pylić w maju, choć proces trwa jeszcze w czerwcu. Pokrzywa ma długi okres pylenia (od maja do września) i produkuje dużą ilość ziaren pyłku. Jego stężenia osiągają bardzo wysokie wartości w atmosferze. Pyłki pokrzywy mogą uczulać i wywoływać alergiczne zapalenie spojówek, katar alergiczny, bóle głowy, ogólne osłabienie, jednak uczulenie na tę roślinę należy do rzadkości.

Pylenie rozpoczyna także babka lancetowata, która rośnie niemal wszędzie. Roślina pyli już od początku maja. Najwyższe stężenie jej pyłku przypada na przełomie czerwca i lipca. Jej alergen nie jest dominujący, co znaczy, że uczulenie na babkę przeważnie występuje, gdy alergik uczulony jest na inne rośliny. Długi okres pylenia oraz niskie stężenie pyłków nie pozwalają w pełni zdiagnozować jej wpływu na alergię.

Wiosną pyli także pokrzywa, pyłki której mogą wywoływać alergiczne zapalenie spojówek, katar alergiczny, bóle głowy, ogólne osłabienie, rzadko astmę. Jej pyłki nie stanowią jednak dużego zagrożenia dla alergików. W powietrzu utrzymują się jeszcze pyłki kwitnącego rzepaku.

Podsumowując: alergenami, które silnie uczulają w maju i czerwcu są pyłki brzozy, pyłki dębu, trawy, szczawiu, sosny oraz zarodniki grzybów z rodzin Caldosporium i Alternaria. Najsilniej alergikom zaszkodzi brzoza oraz trawa, która jest najbardziej uczulającym alergenem, jeśli chodzi o alergię wziewną.

Pylenie grzybów

W maju odnotowuje się wysokie stężenie zarodników grzybów z gatunku Cladosporium oraz Alternaria. Uczulenie na nie może przybrać różne postaci. Poza alergią wziewną możliwa jest także alergia pokarmowa lub kontaktowa. Ponieważ zarodniki są dużo mniejsze niż pyłki, wnikają głębiej do naszego układu oddechowego, przez co mogą wywoływać dolegliwości ze strony dolnych dróg oddechowych.

Objawem uczulenia na pyłki Cladosporium, poza nieżytem nosa i kaszlem, może być również atopowe zapalenie skóry i grzybicze zapalenie zatok. Zarodniki Alternaria prowokują drapanie w gardle, kichanie, zapalenie krtani, napadowa duszność, objawy astmy.

Stężenie zarodników w powietrzu podczas okresu pylenia znacząco przewyższa liczbą stężenie pyłków roślinnych. Cladosporium utrzymują się w powietrzu, a Alternaria osiadają w postaci nalotów zarówno na elewacjach budynków, jaki i we wnętrzach. Grzyby z tej rodziny są najbardziej uczulającymi alergenami ze wszystkich pleśni.

W czerwcu stężenie zarodników grzybów mikroskopowych z gatunku Cladosporium oraz Alternaria wzrasta, zwłaszcza pod koniec miesiąca. Szczytowe wartości pyłki grzybów osiągną latem. Najwięcej zarodników pojawia się w pogodne i suche dni, które następują po ciepłych i deszczowych.

Pylenie w maju i czerwcu a alergia krzyżowa

W maju i czerwcu, w okresie intensywnego pylenia roślin, problemem staje się także tak zwana alergia krzyżowa. Mówi się o niej, gdy objawy wskazujące na alergię pojawiają się po spożyciu produktów, które mają takie samo białko jak alergizujące pyłki.

W maju i czerwcu dolegliwości związane z alergią wziewną mogą pojawić się również po zjedzeniu:

• fasoli, soczewicy, zielonego groszku, arbuza, pomarańczy czy melona (alergia na owoce czy warzywa z powodu alergii na pyłki traw),
• marchwi, pomidora, jabłek, gruszek, śliwek, kiwi, brzoskwiń i czereśni, orzechów laskowych, włoskich, nerkowca i migdałów (alergia krzyżowa z pyłkiem brzozy).

Objawy alergii późną wiosną

Alergia wziewna to nieprawidłowa, nadmierna reakcja tkanek na oddziaływanie obcych substancji, zwanych alergenami. Jej istotą jest reakcja immunologiczna doprowadzająca to powstania stanu zapalnego.

W przypadku alergii wziewnej alergenami są białka, które wnikają do organizmu przez układ oddechowy. Substancje te znajdują się w środowisku sezonowo (np. pyłki) bądź przez cały rok (np. roztocza kurzu domowego).

Symptomy alergii wziewnej na pyłki traw, drzew i innych roślin oraz zarodników grzybów są różne. Choroba manifestuje się najczęściej objawami ze strony układu oddechowego. Tym samym najczęstsze i najbardziej typowe objawy alergii u dzieci to:

• kichanie, alergiczny nieżyt nosa (odnisty, uporczywy katar alergiczny),
• łzawiące, zaczerwienione, piekące oczy, zapalenie spojówek, wrażenie piasku pod powiekami,
• trudności z oddychaniem,
• swędzenie gardła,
• suchy kaszel, który w skrajnych przypadkach może prowadzić do odruchu wymiotnego.

W przebiegu alergii wziewnej często pojawiają się problemy skórne, takie jak drobna wysypka, tzw. pokrzywka alergiczna, nasilenie atopowego zapalenia skóry (AZS) czy świąd.

Może także wystąpić ból głowy, zmęczenie, uczucie rozbicia, problemy z koncentracją, rozdrażnienie. Objawy alergii wziewnej nie zawsze są jednoznaczne i mogą być mylone np. z przeziębieniem.

Gdy dojdzie do uczulenia krzyżowego, obserwuje się również objawy ze strony układu pokarmowego.

Diagnostyka alergii na pyłki

Ponieważ objawy towarzyszące alergii bardzo często są takie same jak przy infekcji wirusowej lub bakteryjnej, diagnostyka jest bardzo utrudniona. Jeżeli pojawiają się symptomy alergii na pyłki, należy skontaktować się z alergologiem.

Podstawą rozpoznania alergii wziewnej jest zabranie przez lekarza szczegółowego wywiadu z pacjentem oraz przeprowadzenie testów skórnychlub badań z krwi polegających na oznaczeniu stężenia swoistych IgE. Badania pozwalają ustalić, jakie pyłki wywołują uczulenie.

Leczenie alergii wziewnej

Gdy drzewa i rośliny pylą, dobrze wiedzieć, jak można łagodzić objawy alergii. Z jej uciążliwymi objawami pomogą sobie radzić:

• leki antyhistaminowe,
• preparaty do nosa: krople, woda morska (spray),
• krople do oczu.

Leki antyhistaminowe

Leki antyhistaminowe blokują uwalnianie histaminy, substancji produkowanej przez organizm w kontakcie z alergenem, która jest odpowiedzialna za występowanie objawów alergii (pośrednio wyzwala reakcję alergiczną).

W zależności od potrzeby leki tego rodzaju mogą być podawane doustnie, donosowo, na skórę, do worka spojówkowego. Do tej grupy leków należą takie preparaty, jak Allertec, Amertil, Claritine, Zyx, Jovesto, Rupaller. Leki antyhistaminowe nowej generacji nie powodują senności.

Preparaty do nosa

Krople do nosa udrażniają nos i zmniejszają obrzęk błony śluzowej. To na przykład Otrivin Allergy, Acatar Control, Sudafed XyloSpray. Przydaje się także woda morska, roztwór izotoniczny, która pomaga oczyszczać nos z alergenów i zanieczyszczeń.

Krople do oczu

Krople do oczu wypłukują alergeny, łagodzą świąd i zaczerwienienie spojówek. Krople łagodzące objawy alergii między innymi Ektin czy Zabak.

Odczulanie

W ciężkich przypadkach alergię wziewną leczy się poprzez odczulanie (immunoterapia swoista). Można je rozpocząć, gdy dziecko ma 5 lat (nie przeprowadza się go u najmłodszych dzieci ze względu na ich niewykształcony w pełni układ odpornościowy). O rodzaju leczenia zawsze decyduje lekarz.

Jak łagodzić objawy alergii wziewnych?

Bardzo ważne jest także, aby:

• unikać miejsc, w których pylenie jest najbardziej intensywne. Osobom uczulonym na alergeny pyłku traw odradza się na przykład spacery po łące czy parkach, przebywanie w pobliżu skoszonej trawy oraz w pobliżu zbóż uprawianych w okresie największego pylenia,
• unikać przebywania na dworze w godzinach porannych i popołudniowych. Gorące i suche powietrze przenosi pyłki, wywołując objawy alergiczne. Na przykład najwyższe stężenie pyłków traw odnotowuje się w parkach oraz na łąkach w godzinach wczesnoporannych oraz późnopopołudniowych.
• wietrzyć mieszkanie najlepiej nocą, kiedy stężenie pyłków w powietrzu spada,
• regularnie sprzątać pomieszczenia, by pozbyć się zalegających pyłków i innych alergenów.

Alergia wziewna wymaga leczenia i stosowania się do wytycznych lekarza, ponieważ nie tylko utrudnia życie i ma negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie, ale i może prowadzić do pojawienia się astmy.