Objawy zakażenia poporodowego

Co to jest zakażenie poporodowe?

Zakażenie po porodzie, czyli zakażenie połogowe, inaczej gorączka połogowa, jest infekcją wywołaną przedostaniem się drobnoustrojów do krążącej krwi. To jedno z powikłań okresu poporodowego. Przyczyną jest zakażenie rany jamy macicy, rany kanału rodnego lub krocza.

Zakażenie połogowe wywołują bakterie stanowiące naturalną florę pochwy, krocza lub odbytnicy: paciorkowce, gronkowce, pałeczki okrężnicy, ale również dwoinki rzeżączki lub pałeczki gruźlicy. Istnieją przypadki, w których zakażenie rozwija się na skutek przeniesienia bakterii na krocze lub ranę przez personel medyczny.

Na zakażenie połogowe narażona jest każda kobieta po porodzie. Istnieją jednak czynniki, które to ryzyko zwiększają. Drobnoustroje mogą dostać się do dróg rodnych czy układu moczowego podczas badania wewnętrznego. Na rozwój zakażenia wpływa także oddanie stolca podczas porodu, w którym bytują bakterie Escherichia coli o potencjale chorobotwórczym.

Inne czynniki ryzyka zakażenia połogowego stanowi: cewnikowanie, konieczność nacięcia krocza czy rozwiązanie ciąży cesarskim cięciem, przedłużający się poród naturalny, podczas których dochodzi do powstania ran.

Objawy zakażenia połogowego

Po ciąży i porodzie następuje połóg (łac. puerperium). Jest to okres, w którym anatomiczne, morfologiczne i czynnościowe zmiany ciążowe stopniowo ustępują, a organizm kobiety wraca do stanu sprzed ciąży. Z reguły trwa 6 tygodni, przy czym szczególnie ważne staje się obserwowanie swojego ciała w ciągu pierwszych dni połogu.

Po porodzie świeżo upieczona mama zostaje kilka dni (od 2 do 5 dni) w szpitalu. Znajduje się pod obserwacją personelu medycznego, dlatego jest spokojna: w razie niepokojących symptomów zostaje zbadana i poddana leczeniu.

Czasami zdarza się, że infekcja poporodowa pojawia się dopiero wtedy po powrocie do domu. Szalenie ważna staje się czujność i umiejętność rozpoznawania niepokojących objawów wskazujących na patologię okresy poporodowego.

Objawem wspólnym dla różnych rodzajów zakażeń połogowych jest utrzymująca się przez co najmniej dwa dni gorączka powyżej 38℃. Pozostałe symptomy są uzależnione od lokalizacji zakażenia. To:

• obfite krwawienie,
• nieprzyjemny zapach wydzieliny z pochwy,
• nieprzyjemny zapach wydzieliny z rany brzucha po cesarskim cięciu lub krocza,
• ból i tkliwość w okolicy cięcia krocza,
• ból i tkliwość w okolicy rany na brzuchu (po cesarskim cięciu),
• problemy z oddawaniem moczu i kału.

Jeżeli w czasie połogu zaobserwujesz objawy, które mogą wskazywać na zakażenie poporodowe, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Nie czekaj, aż dolegliwości miną samoistnie. To ważne dla twojego zdrowia i życia.

Rodzaje zakażeń poporodowych

Najczęstsze zakażenia poporodowe obejmują błonę śluzową macicy, poporodowe rany pochwy i krocza czy miejsce nacięcia skóry po cesarskim cięciu. Jako zakażenie połogowe klasyfikuje się również każdą infekcję dróg moczowych w okresie połogu.

Zakażenie macicy po porodzie

Najczęstszą postacią zakażenia połogowego jest zapalenie błony śluzowej macicy. Jego przyczyną jest z reguły pozostanie w obrębie narządu resztek łożyska.

Podczas porodu łożysko oddziela się od ściany macicy i jest wydalane z pochwy w ciągu 20 minut po porodzie. Niestety czasami jego fragmenty pozostają w macicy, co prowadzi do zakażenia. To dlatego każde łożysko po porodzie jest poddawane dokładnej ocenie. Personel medyczny sprawdza, czy zostało ono wydalone całkowicie. Czasem przyczyną jest powstanie skrzepu.

Objawy zapalenia błony śluzowej macicy pojawiają się najczęściej około 3-4 dnia po porodzie. Do głównych symptomów infekcji macicy należą:

• wysoka gorączka,
• ból podbrzusza,
• upławy o bardzo nieprzyjemnym zapachu,
• obrzęk i tkliwość w okolicy macicy,
• bardzo wysoki poziom białych krwinek,
• przyspieszenie tętna,
• złe samopoczucie.

Zakażenie okolic rany pochwy i krocza

U niektórych pacjentek podczas porodu siłami natury dochodzi do samoistnego pęknięcia krocza, wykonuje się także jego nacięcie. W obydwu przypadkach powstaje rana, która staje się wrotami wnikania drobnoustrojów chorobotwórczych, naturalnie kolonizujących skórę i błony śluzowe.

O zakażeniu połogowym rany świadczy obrzęk, zaczerwienienie i dolegliwości bólowe. W bardziej zaawansowanych przypadkach może dojść do wycieku treści surowiczej lub ropnej i rozejścia się rany. Objawy pojawiają się zwykle między 4. a 7. dniem po porodzie.

W połogu bardzo ważna jest pielęgnacja krocza. Pamiętaj, żeby okolice intymne oczyszczać zawsze w kierunku do odbytu. To pozwoli ci uniknąć pojawienie się infekcji.

Obszar między pochwą i odbytem jest znany jako krocze. Ból w tej części jest częstym zjawiskiem poporodowym. Spowodowane jest to rozerwaniem lub rozciągnięciem w czasie porodu. Możesz czuć bolesność i zaobserwować obrzęk. Jeśli jednak zauważysz, że w miarę upływu czasu, pomimo pielęgnacji krocza po porodzie zwiększa się bolesność, zaczerwienienie, obrzęk, czy pojawia się surowicza lub ropna wydzielina, koniecznie udaj się do lekarza. Jeżeli miałaś zakładane szwy, to zakażenie może spowodować ich rozejście się.

Zakażenie rany po cięciu cesarskim

Gdy ciąża została zakończona przez cesarskie cięcie, infekcja pojawia się najczęściej dopiero kilka dni po porodzie. Dlatego tak ważne, żebyś postępowała zgodnie z zaleceniami położnej lub lekarza dotyczącymi pielęgnacji rany po cięciu cesarskim.

Przypominamy, że rana po cesarce powinna być delikatnie obmywana letnią wodą i szarym lub hipoalergicznym mydłem. Koniecznie pamiętaj, że po każdorazowym myciu musisz ją dokładnie osuszyć. Najlepiej korzystając z jednorazowych ręczników.

Uważaj na wszelkie objawy zakażenia. To:

• zaczerwienienie, obrzęk skóry,
• zwiększona tkliwość w okolicy rany,
• pojawienie się wydzieliny ropnej lub surowiczo - ropnej

Uwaga: Zakażeniu rany nie musi towarzyszyć podwyższona temperatura.

Zakażenia dróg moczowych w połogu

U wielu mam w połogu pojawiają się również objawy zakażeń dróg moczowych. Ich objawy, które pojawiają się zwykle w ciągu doby od porodu, to pieczenie podczas oddawania moczu i bóle podbrzusza.

Symptomy tego rodzaju zakażenia połogowego najczęściej są związane z zaleganiem moczu w pęcherzu podczas przedłużającego się porodu siłami natury lub cewnikowania.

W przypadku braku włączenia leczenia farmakologicznego, chorobotwórcze drobnoustroje mogą wstępować do wyższych partii układu moczowego i wywołać odmiedniczkowe zapalenie nerek, Objawia się ono silnym bólem w okolicy lędźwiowej, wysoką gorączką, czasem także nudnościami i wymiotami.

Leczenie zakażenia połogowego

Podstawą leczenia każdego zakażenia po porodzie jest antybiotykoterapia i leki przeciwgorączkowe. W zależności od rodzaju zakażenia niezbędne bywają dodatkowe zabiegi, takie jak łyżeczkowanie jamy macicy w przypadku zakażeń błony śluzowej czy opracowanie chirurgiczne rany, gdy do zakażenia doszło w obrębie rany po cesarskim cięciu, a także pęknięciu czy celowym nacięciu krocza.

Łyżeczkowanie jamy macicy w przypadku zakażeń błony śluzowej przeprowadza się wyłącznie wtedy, gdy leczenie farmakologiczne okazało się nieskuteczne lub jeśli istnieją uzasadnione przesłanki, że źródłem zakażenia są resztki łożyska.

W przypadku zakażeń ran po cesarskim cięciu lub pęknięciu czy celowym nacięciu krocza, niezbędne jest ponowne otwarcie rany i jej chirurgiczne oczyszczenie. Zwykle zakłada się dren, przez który odpływa treść surowicza lub ropna, a po jakimś czasie podejmuje się próbę ponownego zszycia rany.

Ciąża i połóg to czas, kiedy organizm kobiety przechodzi gwałtowne zmiany, stąd poziom odporności potrafi się mocno obniżyć. Dlatego jeśli czujesz się słabo, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Objawów zakażenia połogowego nie wolno ignorować, ponieważ może ono prowadzić do poważnych, a czasem nawet śmiertelnych powikłań.

Zbyt późne włączenie terapii może skutkować rozszerzeniem się infekcji i zajęciem jajowodów, naczyń i otrzewnej wyścielającej miednicę mniejszą. To może prowadzić do wystąpienia tzw. niedrożności porażennej, czyli ustania pracy jelit, która jest stanem zagrożenia życia czy uogólnienia zakażenia i rozwoju posocznicy.

Krwotok poporodowy

Powikłania okresu połogu to nie tylko zakażenie połogowe, ale również późne krwawienia poporodowe.

Krwawienie po porodzie ma prawo występować. Jednak czasami się zdarza, że pojawia masywne krwawienie, nazywane krwotokiem poporodowym. I tak krwotok pierwotny oznacza utratę około 500 mililitrów krwi w ciągu pierwszych 24 godzin od porodu. Wtórny krwotok poporodowy zachodzi w sytuacji, kiedy obfite krwawienie pojawia się w czasie od 24 godzin od porodu, aż̇ do szóstego tygodnia po porodzie.

Przyczyny krwotoku w połogu mogą być różne. To między innymi nadmierne rozciągniecie macicy, infekcja macicy, nieprawidłowości łożyska, pozostawienie fragmentów łożyska, uszkodzenie pochwy czy szyjki macicy, uprzednie zaburzenia krzepnięcia krwi, krwiaki i inne.

Krwotok objawia się ogólnym złym samopoczuciem, zwiększonym krwawieniem, dużą ilością skrzepów krwi oraz przyśpieszoną akcją serca

Zaraz po porodzie, w przypadku, kiedy istnieje silne krwawienie, lekarz może podać matce syntetyczny hormon o nazwie oksytocyna lub skorzystać innych leków, które pomagają stymulować skurcze. Lekarz może również zarządzić masaż macicy, w celu wywołania skurczy hamujących krwawienie.

Jest doszło do uszkodzenia macicy, może zostać ona usunięta operacyjnie. W przypadkach, gdy nastąpiła nadmierna utrata krwi może być potrzebna transfuzja (przetaczanie) krwi.

Jeśli utraciłaś sporo krwi, możesz zostać poddana badaniu krwi w celu sprawdzenia, czy w organizmie nie występuje jakiegokolwiek zakażenie lub czy nie masz anemii.

Obfite odchody połogowe

W połogu niepokoić powinny również obfite odchody połogowe. Na co zwrócić uwagę?

Podczas pierwszych kilku tygodni po porodzie mogą się pojawić obfite upławy. Zazwyczaj to krew i resztki łożyska są usuwane z organizmu. Początkowo kolor odchodów połogowych będzie czerwony, a wydzielina może zawierać sporo skrzepów. Później stają się brązowo - czerwone. Po tygodniu stopniowo ich odcień stanie się biały lub żółtawy. Po około 3 tygodniach powinien pojawić się przezroczysty śluz.

Jeśli zauważysz, że odchody połogowe nagle zaczynają brzydko pachnieć, zmieniają kolor na zielonkawy i/lub zaczyna im towarzyszyć gorączka i złe samopoczucie - natychmiast skontaktuj się z lekarzem. To rozwijający się stan zapalny.