Szczepienie przeciw grypie w ciąży

Szczepienie przeciwko grupie uznawane jest za skuteczną metodę zapobiegania grypie, łagodzenia jej objawów i zapobiegania powikłaniom. Jest ono rekomendowane w wielu krajach. Czy szczepienie jest bezpieczne i zalecane dla kobiet w ciąży?

Szczepienie przeciwko grypie

Szczepienie przeciwko grypie zostało uznane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za szczepienie zalecane, także dla kobiet w ciąży. Jeśli chodzi o przyszłe mamy, to najlepiej byłoby, gdyby zaszczepiły się przed poczęciem dziecka. Jeśli nie zdążyły, specjaliści stoją na stanowisku, że w ciąży można, a wręcz należy szczepić się przeciwko grypie, bowiem to chroni przed zachorowaniem i matkę, i dziecko. Dlaczego to ważne?

Kobiety ciężarne są w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu grypy i powikłań związanych z  grypą (zapalenie płuc), a ryzyko powikłań zwiększa się z każdym trymestrem. Są też wielokrotnie częściej w porównaniu z populacją ogólną hospitalizowane z powodu infekcji grypopodobnych. Ponadto gorączka występująca w przebiegu infekcji może wpływać niekorzystnie na płód, szczególnie w pierwszym trymestrze.

Czy szczepionka przeciwko grypie jest bezpieczna dla ciężarnej?

Generalnie w ciąży stroni się od szczepień – wyjątek stanowi szczepionka przeciwko grypie. Badania nie wykazały jej negatywnego wpływu na ciążę. Choć szczepionkę zawierającą nieaktywne wirusy hodowane na pożywce z białka kurzego uznaje się za bezpieczną dla kobiet w ciąży, większość lekarzy zaleca jednak, by nie podawać jej w pierwszym trymestrze ciąży. Lepiej poczekać, aby ograniczyć wpływ szczepionki na dziecko w okresie, kiedy tworzą się jego narządy.

Wyniki badań wskazują na brak szkodliwego wpływu szczepienia przeciwko grypie zarówno na ciężarną, jak i na jej dziecko. Nie stwierdzono u kobiet szczepionych zwiększonego ryzyka poronienia, porodu przedwczesnego, urodzenia dziecka z niską masą ciała, urodzenia dziecka z wadami wrodzonymi, ani porodu zakończonego cięciem cesarskim).

Jedyne ograniczenia dotyczą rodzaju szczepionki – w ciąży nie zaleca się szczepienia donosową szczepionką przeciwko grypie (która zawiera żywe wirusy).

Kiedy się szczepić?

Zaleca się, by ciężarne szczepiły się:

• w okresie wzmożonej aktywności wirusa (jesienią i zimą),
• jeśli często podróżują komunikacją miejską, przebywają lub pracują w skupiskach ludzkich, kontaktują się z wieloma osobami,
• chorują na choroby przewlekłe, które zwiększają ryzyko powikłań grypy (astma, cukrzyca).

Kto nie powinien się szczepić?

Wyniki badań wskazują na brak szkodliwego wpływu szczepienia przeciwko grypie zarówno na ciężarną kobietę, jak i na jej dziecko. Nie powinny się jednak szczepić osoby uczulone na jakiś składnik szczepionki (np. kurze białko).

Dlaczego warto się szczepić przeciwko grypie w ciąży?

Kobiety w ciąży powinny pomyśleć o zaszczepieniu się przeciwko grypie z kilku powodów. Przede wszystkim:

• szczepienie przeciwko grypie znacząco zmniejsza ryzyko zachorowania,

• pozwala uniknąć groźnych powikłań (zapalenia płuc, ostra niewydolność oddechowa, obumarcie wewnątrzmaciczne, zaburzenia rytmu serca u płodu. Zwłaszcza, że w kontekście powikłań nie chodzi wyłącznie o kobietę, ale także i jej dziecko,

• szczepienie przeciw grypie podane w ciąży chroni noworodka przed infekcją. Ciężarne wytwarzają przeciwciała ochronne, które są przekazywane przez łożysko płodowi.

Na co zwrócić uwagę, szczepiąc się przeciwko grypie w ciąży?

Szczepiąc się przeciwko grypie należy pamiętać o kilku rzeczach:

• że odporność nabywa się po około dwóch tygodniach od szczepienia. Dlatego warto zaszczepić się przed rozpoczęciem sezonu grypowego (początek października), ale i już w czasie jego trwania.

• by szczepionka była świeża, z tego roku (wirus się mutuje, a szczepionki są co roku aktualizowane. Oznacza to, że szczepionka z zeszłego sezonu grypowego nie będzie skuteczna).

• by przed szczepieniem skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę.

Wiele grup ekspertów i towarzystw naukowych - na przykład Amerykański Komitet Doradczy ds. Szczepień (Advisory Committee on Immunization Practices - ACIP]) od lat zaleca szczepienie przeciwko grypie wszystkim kobietom, które są lub zamierzają być w ciąży w okresie sezonu zachorowań na grypę (a więc w Polsce w okresie jesienno-zimowym).

wsparcie merytoryczne:

mp.pl

"Szczepienia przeciwko  grypie u kobiet ciężarnych – bezpieczeństwo i efektywność",  Aneta Nitsch-Osuch, Agnieszka Woźniak Kosek, Lidia Bernadeta Brydak