Ból krocza w ciąży - jak sobie pomóc?

Przyczyny bólu krocza w ciąży

Ból krocza w ciąży jest zazwyczaj niegroźny. Wiąże się najczęściej z przygotowywaniem się organizmu do porodu. W większości przypadków wynika z fizjologii i nie stanowi powodu nie pokoju.

Co oznacza ból krocza w ciąży? Zwykle odpowiadają za niego hormony, zwłaszcza estrogeny oraz relaksyna, które oddziałują na rozluźnienie stawów i więzadeł. Dzięki temu dziecko może przejść przez kanał rodny i spojenie łonowe. Drugi naturalny powód to obniżanie się główki dziecka i napieranie na kanał rodny, co ma związek z przygotowywaniem się malucha do narodzin.

Rzadziej za ból krocza odpowiadają patologie: rozejście spojenia łonowego i krwiak pozałonowy.

Kiedy pojawia się ból krocza w czasie ciąży?

Z bólem krocza w ciąży zmaga się wiele przyszłych mam. Dolegliwości pojawiają się najczęściej w ostatnich tygodniach trzeciego trymestru ciąży (w 8-9 miesiącu). A ból krocza na początku ciąży?

Ból kroczawe wczesnej ciąży często wzbudza niepokój u przyszłych rodziców. Niepotrzebnie. Ma związek z działaniem hormonów ciążowych, które przygotowują macicę do sukcesywnego powiększania się.

Objawy bólu krocza

Na początku ciąży lub w II trymestrze ból krocza przypomina ten, który występuje przed menstruacją. Później bywa bardziej dokuczliwy, pojawia się także w obrębie dolnego odcinka miednicy. Ciężarna może odczuwać dyskomfort, pobolewanie lub ucisk w miednicy, który niekiedy promieniuje też na biodra i pachwiny.

Charakterystyczne jest, że ból krocza w ciąży zazwyczaj nasila się w czasie chodzenia, długotrwałego siedzenia wstawania czy aktywności fizycznej.

Kłucie krocza w ciąży

W ciąży może pojawić się także kłucie w kroczu, które pojawia się zarówno na jej początku, jak i przed rozwiązaniem. Ma to związek z rozluźnianiem się oraz rozciąganiem więzadeł macicy oraz tkanek chrząstkozrostów miednicy.

Hormony a ból krocza w ciąży

Ból krocza w ciąży najczęściej wywołuje:

• zwiększenie elastyczności stawów krzyżowo-biodrowych, więzadeł oraz poszerzanie spojenia łona,
• naturalne rozciąganie się macicy, szczególnie intensywne w drugim i trzecim trymestrze ciąży (to ból więzadeł otaczających macicę).

Za procesy te odpowiadają hormony płciowe wpływające na elastyczności tkanek w organizmie. Działają na aparat więzadłowy miednicy i pozwalają na odpowiednie przygotowanie jej do porodu.

W ciąży, pod wpływem działania estrogenów i relaksyny dochodzi do rozluźnienia połączeń kostnych w obrębie miednicy, głównie w obrębie spojenia łonowego i stawów krzyżowo-biodrowych czy tkanki kostno-chrzęstnej miednicy. To umożliwia przejście główki przez kanał rodny (dzięki poluzowaniu więzadeł kości mają zapewnioną ograniczoną ruchomość, która jest niezbędna do przejścia główki dziecka przez kanał rodny).

Ból krocza w ciąży przed porodem

W ostatnim trymestrze uciążliwe dolegliwości bólowe może powodować również obniżanie się główki dziecka. Oznacza to, że ból krocza w ciąży nasila się, gdy wzrasta parcie główki malucha na miednicę. W ten sposób maluch przygotowuje się do porodu.

Ucisk macicy na spojenie łonowe ma związek z obniżeniem główki dziecka, która zaczyna ustawiać się coraz niżej.

Ból krocza w ciąży staje się bardzo intensywny i uciążliwy około 36.-38. tygodnia ciąży. Wówczas przed porodem główka dziecka zaczyna się obniżać i wpasowywać w kanał rodny. To wywołuje ucisk wywołany napieraniem główki i siłą grawitacji. To prowadzi do stopniowego rozchodzenia się spojenia.

Ból krocza przed porodemspowodowany uciskiem główki dziecka oznacza, że jest ono gotowe do przyjścia na świat, a akcja porodowa może rozpocząć się lada chwila.

Rozejście spojenia łonowego a ból krocza w ciąży

Przyczyną dolegliwości bólowych części kostnej krocza może być także rozejście spojenia łonowego. Mówi się o nim, gdy doszło do zbyt intensywnego rozluźnienia się tkanki kostno-chrzęstnej miednicy (chrząstkozrostu między prawą i lewą kością łonową).

Przyczyną rozejście spojenia łonowego jest nadmierna elastyczność aparatu więzadłowego, będąca skutkiem działania estrogenów. Objawem patologii jest:

• ból krocza pojawiający się podczas chodzenia czy wchodzenia po schodach, Charakterystyczne jest, że ból promieniuje do uda i kości krzyżowej,
• trudności z poruszaniem się, tak zwany kaczkowaty chód,
• obrzęk, nadmierne ucieplenie i zaczerwienienie okolicy spojenia łonowego,
• specyficzne trzaski słyszalne podczas przemieszczenia,
• brak możliwości stania przez dłuższy czas na jednej nodze.

Rozejście spojenia łonowego jest rozpoznawane podczas porodu lub po nim, w okresie połogu. Jeżeli doszło do niego w ostatnich tygodniach ciąży, kiedy ma miejsce wstawianie się główki do kanału rodnego, lekarz jest w stanie stwierdzić taki stan już podczas badania ginekologicznego.

Stopień rozejścia spojenia łonowego wpływa na sposób ukończenia ciąży. Utrudnia, a czasami wręcz uniemożliwia poród siłami natury. Jeśli lekarz w badaniu USG stwierdza charakterystyczne rozejście kości, może zadecydować o rozwiązaniu ciąży przez cięcie cesarskie.

Aby ocenić stopień rozejścia i uszkodzenie okolicznych struktur, po porodzie wykonywane jest RTG miednicy. W przypadku stwierdzenia zaawansowanego rozejścia spojenia konieczny jest zabieg operacyjny, który wykonuje się po porodzie.

Krwiak pozałonowy

Dolegliwości bólowe w okolicy krocza nie powinny zostać zbagatelizowane. Silny ból krocza, zwłaszcza podczas ruchu oraz podwyższenie temperatury ciała nasuwają podejrzenie rozwijającego się krwiaka pozałonowego. Stanowi to wskazanie do konsultacji lekarskiej w trybie pilnym.

Leczenie bólu krocza w ciąży

Ból krocza w ciąży zwykle mija samoistnie po odpoczynku lub zmianie pozycji. Jeżeli jest bardzo uciążliwy, należy skonsultować się z lekarzem.

Możliwości leczenia bólu krocza w ciąży są ograniczone. Wdrażane są właściwie wyłącznie działania zachowawcze. Jak sobie pomóc?

Zaleca się prowadzenie oszczędzającego trybu życia, ograniczenie aktywności fizycznej i podnoszeniem ciężkich przedmiotów.

Bardzo ważna jest dieta, która powinna zawierać wzmacniającą chrząstki żelatynę.

Pomocne są także preparaty farmaceutyczne dostępne bez recepty, które wzmacniają elementy chrzęstno-kostne miednicy. Bardzo ważne jest, by produkt był dopuszczony do stosowania w ciąży. Należy po nie sięgać wyłącznie po konsultacji z lekarzem, najlepiej prowadzącym ciążę.

Ból krocza w ciąży w sytuacji pomagają złagodzić ćwiczenia fizjoterapeutyczne, a także ortopedyczne pasy podtrzymujące, które poprawiają stabilizację macicy. To konieczne, gdy doszło do rozejścia spojenia łonowego.

Gdy istnieją wskazania, zwykle zaleca się stosowanie paracetamolu. 

Czy ból krocza w ciąży jest groźny?

Ból krocza w ciąży najczęściej jest objawem fizjologicznym, jednak nie zawsze. To dlatego trzeba powiedzieć o nim lekarzowi. Niepokojące jest, gdy:

• dolegliwości są dokuczliwe, ból jest bardzo silny,
• pojawia się plamienie lub krwawieniem z dróg rodnych,
• obserwuje się skurcze macicy, silne bóle brzucha,
• temperatura ciała jest podwyższona.

Wówczas niezbędny jest pilny kontakt z ginekologiem, a także wykonanie badania USG oraz KTG.