Waga w ciąży, czyli jaki jest prawidłowy przyrost wagi

Waga w ciąży, czyli jaki jest prawidłowy przyrost wagi

Waga w ciąży to temat, który interesuje wiele mam. Pojawia się wiele pytań. Co robić, by jej przyrost był optymalny? Ile powinnaś przytyć? Na co uważać, by nie pojawił się problem niedowagi czy nadwagi? Zdecydowanie warto znać na nie odpowiedzi i wziąć pod uwagę zalecenia specjalistów. Okazuje się bowiem, że masa ciała przyszłej mamy ma wpływ na przebieg ciąży i zdrowie dziecka.

Od czego zależy waga dziecka i przyszłej mamy?

Jedno jest pewne: w ciąży waga przyszłej mamy sukcesywnie rośnie. Niektóre kobiety tyją tylko tyle, ile waży dziecko wraz z łożyskiem, płynem owodniowym i powiększoną macicą, czyli mniej więcej 10 kilogramów. Są jednak i takie panie, które zaokrąglają się poważnie i szybko, w mgnieniu oka. Te stanowią zdecydowaną większość.

To, ile przytyje przyszła mama, to kwestia indywidualna. Wpływa na nią wiele czynników, takich jak:

  • waga przed ciążą,
  • wzrost kobiety,
  • choroby współistniejące.

Na wagę w ciąży wpływa także:

  • waga i wielkość płodu. Pod koniec ciąży płód waży około 3-4 kg,
  • macica - 1 kg,
  • łożysko - około 0,5 do 1 kg,
  • płyn owodniowy - do 2 kg,
  • krew i pozostałe płyny ustrojowe - około 3 kg,
  • powiększające się piersi - do 2 kg.

- Zachodzące w organizmie kobiety zmiany związane z ciążą, takie jak wzrost objętości krwi czy powiększanie się macicy w miarę rozwoju dziecka, warunkują stopniowy przyrost wagi.

Zalecany przyrost masy ciała w ciąży

Specjaliści z Instytutu Matki i Dziecka podkreślają, że dla optymalnego rozwoju płodu duże znaczenie ma zarówno prawidłowa masa ciała matki przed zapłodnieniem, jak i odpowiedni przyrost wagi podczas ciąży.

Zalecany i orientacyjny przyrost wagi w ciąży wylicza się na podstawie wagi wyjściowej kobiety, a dokładniej BMI, czyli wskaźnika masy ciała.

BMI = masa ciała przed ciążą w kg podzielona przez kwadrat wysokości podanej w metrach.

Dla kobiet, które przed ciążą cierpiały na niedowagę i ich BMI wynosiło <18,5 przyrost wagi w ciąży powinien wynosić od 12,5 do 18kg.

Z kolei u kobiet o prawidłowej masie ciała, które miały BMI w zakresie 18,5-22,9 waga powinna wzrosnąć o około 11,5-16 kg. Ciężarne o BMI 25 – 29,9 przed zajściem w ciążę (nadwaga) mogą przytyć od 7 do 11,5 kg w czasie całej ciąży.

Najmniejszy wzrost wagi w ciąży powinny odnotować kobiety, które przed ciążą cierpiały na nadwagę lub otyłość, o BMI>30 mogą przybrać na wadze maksymalnie 9 kg w czasie całej ciąży.

W przypadku ciąży bliźniaczejorientacyjny przyrost wagi wynosi od 16 do 20 kilogramów.

- Dla optymalnego rozwoju płodu duże znaczenie ma zarówno prawidłowa masa ciała matki przed zapłodnieniem, jak również nabieranie masy ciała podczas ciąży.

Oznacza to, że w myśl wytycznych kobiety, które przed zajściem w ciążę miały niedowagę, dla prawidłowego rozwoju dziecka powinny przytyć najwięcej. Z kolei te, które przed ciążą miały największy wskaźnik BMI, powinny przytyć stosunkowo najmniej.

Aby obliczyć, ile powinna wynosić waga w poszczególnych tygodniach ciąży czy ocenić, czy przyszła mama przybiera na wadze prawidłowo, warto wykorzystać kalkulator wagi w ciąży.

reklama

Przyrost wagi w ciąży z podziałem na trymestry

Jak zmienia się waga w ciąży? Najmniejszy wzrost masy obserwuje się w I trymestrze. Zwykle są to nie więcej niż 2 kilogramy (od 0,5 do 2 kg). Ma to związek z tym, że pod koniec jego trwania zarówno płód, jak i łożysko ważą niecałe 100 gramów. Nie wpływają zatem znacząco na zmianę wagi. Jeśli przyszła mama cierpi na częste mdłości, może nawet schudnąć. Ważne, by nie straciła na wadze więcej niż 2 kg w I trymestrze ciąży.

- W kolejnych trymestrach przyrost wagi jest szybszy, najszybszy w trzecim trymestrze, przy czym nie powinien przekraczać pół kilograma na tydzień.

W II trymestrze przyrost wagi zwykle dochodzi do 6 kg. Nic dziwnego. W tym okresie płód zwiększa masę, wzrasta także ilość płynu owodniowego oraz krążących płynów ustrojowych.

U niektórych ciężarnych wzrost masy ciała w II trymestrze ciąży może mieć charakter skokowy, inne mamy będą tyły sukcesywnie 0,5 kg tygodniowo. To normalne. Ważne jest, by tempo przyrostu wagi utrzymywało się na poziomie około 2 kilogramów na miesiąc.

Najwięcej (mniej więcej 7 kilogramów), przypada na III trymestr. W tym okresie większość ciężarnych obserwuje systematyczny wzrost masy ciała. Ma to związek z powiększającą się wagą płodu, a także ilością płynu owodniowego. W tym okresie przyszła mama może tyć około 2 kilogramy miesięcznie. Wzrost ten zostaje zatrzymany przed porodem.

W sumie przyszła mama nie może utyć mniej niż 7-10 kilogramów (w zależności od wagi dziecka, łożyska itd.), z kolei 30 kilogramów uznawane jest za duży problem.

- Przyrost masy ciała powinien być kontrolowany podczas każdej wizyty u ginekologa i wpisywany do karty przebiegu ciąży. Nie jest wskazane, aby był zbyt duży lub zbyt mały w stosunku do zalecanych wartości.

Zbyt wysoki przyrost wagi w ciąży

Dlaczego niektóre przyszłe mamy tyją więcej niż to wskazane? Szybkie przybieranie na wadze w ciąży to skutek wielu czynników:

  • złej diety, w tym jedzenia za dwoje,
  • braku ruchu,
  • innych niehigienicznych nawyków,
  • genów,
  • wieku. Im kobieta starsza, tym szybszy wzrost masy ciała,
  • skłonność organizmu do zatrzymywania wody.

Zdecydowanie szybciej utyją kobiety, które przed ciążą ważyły zbyt wiele oraz te, które rzuciły palenie, a głód nikotynowy zagłuszają słodyczami.

Czym grozi nieodpowiednia waga w ciąży?

Zarówno nadwaga, jak i zbyt mała masa ciała kobiety ciężarnej może przyczynić się do groźnych powikłań u dziecka i jego matki.

reklama

Zbyt duży przyrost masy w ciąży

Zbyt duży przyrost masy w ciąży to nie tylko kwestia wyglądu czy samopoczucia, ale także przyczyna nadciśnienia tętniczego, cukrzycy ciążowej, bólu pleców, żylaków i hemoroidów, obrzęków nóg.

Co więcej, nadwaga wpływa również na przebieg porodu(może być przyczyną porodu przedwczesnego) i laktację. Jej konsekwencją może być również makrosomia noworodka. Mówi się o niej, gdy urodzeniowa masa ciała przekracza 90. centyl masy ciała dla odpowiedniego wieku płodowego, płci i rasy. W praktyce oznacza to masę urodzeniową większą niż: 4000 g (makrosomia 1. stopnia), 4500 g (makrosomia 2. stopnia) i 5000 g (makrosomia 3. stopnia).

Makrosomia może być też przyczyną dystocji barkowej (barki u rodzonego dziecka klinują się w drogach rodnych), urazów poporodowych oraz rozległych pęknięć krocza.

- Nadmierne tycie w ciąży zwiększa ryzyko długoterminowej otyłości zarówno u matki, jak i u dziecka, narażając tym samym oboje na ryzyko chorób z nią związanych.

Niedowaga w ciąży

Nie tylko nadwaga w ciąży jest niebezpieczna. Nie mniej niebezpieczny jest zbyt niski przyrost masy ciała w ciąży.

Z niedowagą w ciąży związane są różne powikłania, takie jak:

  • niska masa urodzeniowa noworodków (<2,5kg), która zwiększa umieralność i chorobowość okołoporodową,
  • problemy rozwojowe okresu dziecięcego,
  • ryzyko chorób układu krążenia, cukrzycy i nadciśnienia w późniejszym wieku,
  • ryzyko przedwczesnego porodu,
  • zaburzenia oddychania u dziecka.

- Najważniejszy w czasie przebiegu ciąży jest rozwój płodu. Nawet, gdy masa ciała wzrosła tylko o 1 kg, a w badaniu położniczym (USG, badanie przepływów naczyniowych w tętnicy pępowinowej oraz środkowej mózgu) lekarz nie stwierdza żadnych patologii.

Prawidłowa waga w ciąży – jak ją utrzymać?

Zarówno nadmierna, jak i zbyt mała masa ciała kobiety ciężarnej nie jest wskazana, dlatego warto zadbać o prawidłowe żywienie przed i w czasie ciąży, aby zminimalizować ryzyko pojawienia się różnych dolegliwości i powikłań.

- Badania przeprowadzone przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) dowiodły, że urodzeniowa masa ciała noworodka, wynosząca od 3,1 do 3,6 kg jest związana z optymalnym rozwojem płodu. Z prawidłową masą ciała noworodka wiązały się przyrosty masy ciała matki w czasie ciąży, wynoszące 10-14 kg.

To dlatego tak ważne jest, aby kontrolować wagę w ciąży. Jak ją utrzymać? Co jest ważne?

Kontroluj przyrost wagi. Jedz DLA dwojga, nie ZA dwoje! Nie objadaj się, ale i nie chodź głodna. Nie odmawiaj sobie radości jedzenia, tylko ciesz się nim odżywiając się z głową.

Jedz zdrowo, mądrze, regularnie - idealnie byłoby, gdybyś zjadała 3 duże i 2 małe posiłki. Jak przedstawia się zapotrzebowanie energetycznie w poszczególnych trymestrach ciąży.

Pierwsze tygodnie od zapłodnienia powinny charakteryzować lekko zwiększoną energetycznością o około 85 kcal/dobę. W II trymestrze wartość energetyczna racji pokarmowej powinna zostać zwiększona o 285 kcal/dobę. W III trymestrze zapotrzebowanie należy zwiększyć o 475 kcal/dobę.

Twoja dieta powinna zawierać składniki niezbędne do rozwoju dziecka. Przede wszystkim musi być bogata w białko (pamiętaj, że białko pochodzenia zwierzęcego jest najbardziej wartościowe). Jedz chude mięso, ryby, jaja, mleko i jego przetwory, ryż oraz rośliny strączkowe.

Ograniczaj tłuszcze oraz węglowodany. Uważaj na cukier, słodycze i tłuste potrawy. Batoniki zastąp owocami (nie tylko suszonymi). Nie przesadzaj jednak z ich ilością, bowiem oprócz dobrodziejstwa w postaci witamin, minerałów i błonnika, niosą też ryzyko dodatkowych kilogramów. Z uwagi na to, że kobiety w ciąży często mają niedobory żelaza, jedz czerwone mięso, buraczki, szpinak i jaja.

Unikaj soli, która zatrzymuje wodę w organizmie, co znacznie zwiększa masę ciała.

Pij dużo niegazowanej wody mineralnej, herbaty ziołowe i niesłodzone soki. Staraj się wyeliminować napoje gazowane, słodkie soki, uważaj na kawę i herbatę.

- Pij około 2-2,5 litra płynów dziennie, główne źródło płynów powinna stanowić Woda (przynajmniej 1-1,5 litra dziennie), pozostałymi płynami mogą być zalecane w ciąży herbaty np. czerwona, wybrane naturalne herbaty owocowe lub ziołowe (dozwolone dla ciężarnych), jak również soki warzywne i owocowe bez dodatku cukru, wyciskane ze świeżych produktów.

Nie stosuj diet. Odchudzanie w ciąży grozi przedwczesnym porodem, zaburzeniami w rozwoju dziecka oraz niską masą urodzeniową. Myśl o tym, że do swej wagi sprzed ciąży wrócisz po narodzinach dziecka. Jeśli zaczniesz odchudzać się teraz, zaszkodzisz i sobie, i maluchowi.

Prowadź aktywny tryb życia. Dużo spaceruj, pływaj, uprawiaj sport – prenatalną jogę lub pilates (o ile pozwoli ci na to lekarz prowadzący ciążę). Nie tylko utrzymasz ciało w dobrej kondycji, zapobiegniesz nadmiernemu gromadzeniu się tkanki tłuszczowej, ale będziesz się czuła jak bogini.

reklama

Waga w ciąży - kiedy do lekarza?

Waga w ciąży to kwestia bardzo indywidualna. Jeżeli jednak:

  • przyrosty są zbyt duże,
  • skoki wagi są wyjątkowo gwałtowne,
  • wzrostowi masy ciała towarzyszą niepokojące zmiany i dolegliwości, takie jak opuchlizna czy obrzęki,

należy skonsultować je z lekarzem prowadzącym ciążę.

Waga po porodzie

Nawet jeśli w ciąży przybrałaś na wadze zdecydowanie więcej, niż planowałaś, po porodzie nie bierz się od razu ostro za siebie. Po narodzinach malucha automatycznie zgubisz kilka kilogramów („równowartość” maluszka, łożyska i wód płodowych).

Z kolei nadmiar, który ci pozostanie, zapewne spożytkujesz na karmienie małego człowieka i energię niezbędną do zapewnienia mu opieki.

Na razie zapomnij o restrykcyjnej diecie (chyba, że tak zaleci pediatra) czy forsujących ćwiczeniach. Pamiętaj, że już za chwilę, przy odrobienie wysiłku, wrócisz do formy. Daj sobie czas.

Czy ta strona może się przydać komuś z Twoich znajomych? Poleć ją: